Fransa'da Hükümet Düştü: Şimdi Ne Olacak?

Fransa Başbakanı Michel Barnier'in hükümeti Çarşamba günü Ulusal Meclis'te (parlamentonun alt kanadı) yapılan güvensizlik oylamasının ardından çöktü.

1962'de Fransa'da düşen hükümet, Georges Pompidou'nun başkanlık ettiği hükümetti. Bu olay, 4 Ekim 1962'de Fransa Ulusal Meclisi'nin Pompidou'ya karşı güvensizlik oyu vermesiyle gerçekleşmişti.

Sol koalisyon NFP ve aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi, Barnier'nin 2025 sosyal güvenlik bütçe planını parlamentodan kaçınarak kabul ettirmek için Anayasa'nın 49.3 maddesini kullanmasının ardından oylarını toplu halde eski Brexit baş müzakerecisine karşı kullandı.

Peki, Fransa için sırada ne var?
Michel Barnier'den, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un partisinin AB seçimlerindeki ezici yenilgisinin ardından Ulusal Meclisi feshetmesinin ardından bu yaz eski Başbakan Gabriel Attal'ın yaptığı gibi, muhtemelen geçici bir hükümet olarak kalması istenecek.

Geçici hükümet mevcut işleri hızlandırmak zorunda olacak ve yeni yasaları oylayamayacak. Yeni bir başbakan atamak Macron'a bağlı ve onun için belirlenmiş bir son tarih yok.

Ancak yeni başbakanın seçimi karmaşık olacak, zira net bir çoğunluğa sahip olmayan parçalanmış bir mecliste 577 milletvekilinin güven oyundan sağ çıkması gerekecek.

Başbakanlık koltuğuna bir ismin seçilmesi iki ay sürmüştü. Yeni yasama seçimleri ancak önümüzdeki temmuz ayında yapılabilecek.

Bir sonraki başbakan kim olabilir?
Çarşamba gününden bu yana mevcut Silahlı Kuvvetler Bakanı Sebastien Lecornu ya da merkezci MoDem partisinin lideri François Bayrou'nun da aralarında bulunduğu birkaç isim dolaşıyor.

Sol kanat NFP koalisyonunu oluşturan bazı partiler, ekonomist ve devlet memuru olan Lucie Castets'in ilk tercihlerinde ısrar ettiler.

İsmi ilk kez bu yaz NFP tarafından önerilen ve Macron tarafından hızla geri çekilen Castets, salı günü yaptığı açıklamada "ülkeyi yönetmeye hazır olduğunu" söyledi.

Macron, bu yaz bir isim bulma rolünü tek başına üstlendiği ve siyasi partilerin dahil olmasına izin vermediği için yoğun bir şekilde eleştirilmişti.

Fransız Batı Hint Adaları Üniversitesi'nde kamu hukuku profesörü ve siyaset bilimci olan François-Xavier Millet, "Eğer Cumhurbaşkanı bu kez başka bir hükümet çöküşünü önlemek istiyorsa, milletvekillerinin daha uzlaşmacı bir isim bulmasına izin vermelidir" dedi.

Ancak kamuoyu uzmanı ve siyasi danışman Emmanuel Riviere'e göre gelecekteki başbakanın seçimi belirli bir kişilikten ziyade bir proje etrafında şekillenmeli.

"Bir projeye ve anlaşmaya ihtiyacımız var, bir kişiliğe değil. Oyuncu seçimini yapmak Macron'a düşmez. Bütçe engelini aşmak için bir anlaşmaya ihtiyaç var. Fransa'nın 2025 bütçesine sahip olduğundan emin olmak için özel bir misyona sahip saf bir teknokrat olabilir," dedi Euronews ile yaptığı röportajda.

Macron için sırada ne var?
Macron'un cumhurbaşkanlığı süresi 2027 baharına kadar devam etse de, bazı partiler parlamentoyu feshetme kararının ardından ortaya çıkan siyasi kaos nedeniyle cumhurbaşkanının da istifa etmesini istiyor.

Riviere'e göre bu durum, siyasi kriz nedeniyle yurt içinde ve yurt dışında itibarı düşen Macron'a bir darbe daha vuruyor.

Ifop tarafından kasım ayı sonunda yayınlanan bir kamuoyu yoklamasına göre Fransız halkının sadece yüzde 22'si Macron'dan memnun.

Macron şu ana kadar bu taleplere "tüm enerjimle, son saniyeye kadar görevi yerine getirme" sözü vererek yanıt verdi.

"İstifa mümkün ama zamanlama doğru değil. Bu sadece kaos ve karmaşayı arttırır ve Ulusal Meclis'in ne kadar bölünmüş olduğu konusunda hiçbir şeyi değiştirmez," dedi.

Bütçe ne olacak?
François-Xavier Millet, 20 Aralık'a kadar bütçe oylanmazsa, hükümetin anayasal yetkilerini kullanarak bütçeyi kararname ile geçirebileceğini açıkladı.

Sosyal güvenlik bütçesi söz konusu olduğunda, kararname 50 günlük çıkmazın ardından uygulanabilirken, ulusal bütçe 70 günlük tartışmanın ardından uygulanabiliyor.

Millet Euronews'e verdiği mülakatta başka bir yasayla 2024 bütçesinin 2025'e kadar uzatılabileceğini ancak bunun geçici bir çözüm olduğunu söyledi.

Fransa'da ABD tarzı bir kapanma riski olmasa da siyasi istikrarsızlık yatırımcıları korkutabilir. 

Fransa şu anda harcamalar nedeniyle AB'nin baskısı altında. AB'nin mali kurallarına göre borcun yüzde 3'ü aşmaması gerekirken ülkenin bütçe açığının GSYİH'sinin yüzde 6'sına ulaştığı tahmin ediliyor.