BM: 'AIDS 2030 Yılına Kadar Sona Erebilir'

UNAIDS raporuna göre, dünya genelinde HIV ile yaşayan 39.9 milyon kişiden 9.3 milyonu yeterli derecede tedavi görmüyor. Her dakika bir kişi AIDS'e bağlı nedenlerden hayatını kaybediyor.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hazırlanan yeni bir rapora göre, dünya liderleri kaynakları artırır ve insan haklarını güçlendirirse AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) ortadan kaldırılabilir.

BM HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) Pazartesi günü yayınladığı raporda, ülkelerin 2030 yılına kadar AIDS'i sona erdirme taahhütlerini yerine getirip getirmeyeceklerine karar verebilecekleri kritik bir noktada olduğunu belirtti.

Yeni verileri ve vaka çalışmalarını bir araya getiren rapor, bu yıl dünya liderleri tarafından alınacak kararların milyonlarca insanın kaderini ve AIDS'in üstesinden gelinip gelinemeyeceğini belirleyeceğini öngörüyor.

Dünya genelinde HIV ile yaşayan 39.9 milyon kişiden 9.3 milyonu, yani yaklaşık dörtte biri yeterli derecede tedavi görmüyor. İstatistiklere göre her dakika bir kişi AIDS'e bağlı nedenlerden hayatını kaybediyor.

Tedavide başarılı bir ilerleme kaydedilmiş olmasına rağmen, enfekte olmuş her dört kişiden birinin hala tedaviye erişimi yok.

HIV/AIDS nedir?

İlk defa 1980’lerde ortaya çıkan HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), doğrudan bağışıklık sistemine zarar veriyor.

HIV, vücut direncini azaltarak insanların kolay şekilde hastalanmasına yol açıyor. Bu virüsü taşıyanlar "HIV pozitif" olarak isimlendiriliyor.

AIDS ise HIV virüsünün bağışıklık sistemini zayıflatmasından sonra ortaya çıkan hastalık hali olarak tanımlanıyor. AIDS, HIV’in son aşaması olarak adlandırılıyor.

'Başarısızlık bir seçenek değil'

Eğer liderler bugün doğru kararlar alırlarsa, HIV ile yaşayan ve ömür boyu tedaviye ihtiyaç duyan insan sayısının 2050 yılına kadar yaklaşık 29 milyona düşeceği tahmin ediliyor.

Öte yandan, yanlış kararlar alınması halinde bu sayının 46 milyona yükseleceği öngörülüyor.

AIDS tedavisi görenlerin sayısının, 2010 yılında yüzde 47 iken bugün yüzde 75'e yükseldiği belirtiliyor. Tedaviye erişimdeki artış, 2010'dan bu yana AIDS'e bağlı ölümlerin yarıya indirilmesinde çok önemli bir rol oynadı. 2023 yılı verilerine göre AIDS'e bağlı ölenlerin sayısı 1.3 milyondan 630.000'e düştü.

UNAIDS İcra Direktörü Winnie Byanyima, "Dünya liderleri, halk sağlığı tehdit eden AIDS salgınını 2030 yılına kadar sona erdirme sözü verdiler. Ancak ihtiyaç duyulan kaynaklara erişimi kolaylaştırıp, insan haklarının korunmasını sağlarlarsa sözlerini tutabilirler," dedi.

"Liderler milyonlarca hayat kurtarabilir, milyonlarca yeni HIV enfeksiyonunu önleyebilir ve HIV ile yaşayan herkesin sağlıklı, dolu dolu bir yaşam sürmesini sağlayabilir," diyerek ekledi.

Çok sayıda ülke yeni enfeksiyonların önlenmesi konusunda ilerleme kaydederken, UNAIDS raporuna göre, yeni enfeksiyonların sayısı Orta Doğu, Kuzey Afrika, Doğu Avrupa, Orta Asya ve Latin Amerika'da artış gösterdi.

Eski Beyaz Saray sağlık danışmanı ve bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Anthony Fauci, "Ülkeler 2030 yılına kadar AIDS salgınını sona erdirmek için muazzam bir ilerleme kaydediyor, ancak çabalarımızı yavaşlatabilecek birçok zorluk var," dedi.

"Sürekli olarak sesimizi duyurmak ve proaktif olmak için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Bu noktada başarısızlık bir seçenek değil. Hatta düşünülemez bile. Hep birlikte çalışırsak ortak hedefimize ulaşabiliriz."