Meta ve Amazon’dan 'Kapsayıcılık' Adımında Geri Adım!

Facebook ile Instagram’ın ana şirketi olan Meta ve Amazon, ABD'de çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık (DEI) programlarını sonlandırma kararı aldı. Bu adımlar Donald Trump'ın ikinci başkanlık dönemi öncesinde ve DEI girişimlerine yönelik muhafazakar muhalefetin artmasıyla gündeme geldi.

Meta işe alım, eğitim ve tedarikçi seçiminde çeşitlilik odaklı politikalarını içeren DEI programlarını tamamen sonlandıracağını çalışanlarına gönderdiği bir iç yazışmada duyurdu. Şirket, bu hamlenin 'tüm geçmişlerden gelen bireyler için önyargıyı azaltan adil ve tutarlı uygulamalara' odaklanmayı hedeflediğini belirtti. Bu değişiklikler muhafazakar kesimler tarafından memnuniyetle karşılandı.

Amazon ise 'eskiyen programlar ve materyalleri' yıl sonuna kadar tamamen ortadan kaldırmayı hedeflediğini açıkladı. Şirket, kanıtlanmış sonuçlar veren programlara odaklanacağını ve kapsayıcılığı şirket kültürüne entegre etme çabalarını sürdüreceğini belirtti.

DEI Programları Nedir ve Neden Tartışmalı?
ABD kamuoyunda 'DEI' başlığıyla tartışılan program 'diversity, equity, inclusion' kelimelerinin (çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık) baş harflerinden oluşuyor.

Bu programlar iş yerlerinde çeşitliliği artırmayı, eşitlik sağlamayı ve kapsayıcılığı teşvik etmeyi amaçlayan girişimlerdi. Bu programlar 2020 yılında George Floyd’un öldürülmesinin ardından ABD genelinde ırksal adaletsizliklere karşı yükselen tepkilerle birçok büyük şirketin ajandasına girdi. Ancak DEI terimi bazı çevrelerce belirli gruplara ayrıcalık tanıyan uygulamalar olarak algılandığı için tartışmalı bir hale geldi.

ABD Yüksek Mahkemesi’nin 2023'te üniversite kabul süreçlerinde olumlu ayrımcılığı kaldıran kararı, şirketlerin DEI politikalarını yeniden değerlendirmelerine neden oldu. Ayrıca muhafazakâr gruplar bu programların yasalara aykırı olduğunu savunarak şirketlere dava açma tehdidinde bulunuyor.

Meta ve Trump ilişkileri
Meta’nın DEI programlarını sonlandırmasının yanı sıra şirket son haftalarda başka tartışmalı adımlar da attı. Şirket 'teyit' programını sona erdirdi, Trump’a yakın bir isim olan Joel Kaplan’ı küresel işler sorumlusu yaptı. Şirket ayrıca Trump’ın göreve başlama töreni için 1 milyon dolarlık (35,55 milyon TL) bağış yaparak Trump ile ilişkilerini onarma çabasını açıkça ortaya koydu.

DEI programlarının kaldırılmasının etkileri
Meta ve Amazon’un aldığı kararlar, yalnızca şirket içi politikaları değil, aynı zamanda ABD’de kurumsal dünyanın DEI yaklaşımlarına yönelik genel tutumunu da etkiliyor. Bu durum, özellikle dezavantajlı grupların iş yerlerindeki temsiliyetini ve eşitliği azaltma riski taşıyor.

DEI girişimlerini savunanlar, bu programların ayrımcılıkla mücadelede ve daha kapsayıcı iş yerleri oluşturmakta hayati önem taşıdığını vurguluyor.

Meta’nın İnsan Kaynakları Başkan Yardımcısı Janelle Gale çalışanlara gönderdiği notta, “ABD'deki hukuki ve politik ortam, DEI çabalarına yönelik yaklaşımların değiştiğine işaret ediyor” dedi. Gale, şirketin artık bu alanlarda odaklanmış bir ekip bulundurmayacağını, ancak kapsayıcılığı başka yöntemlerle sağlamaya devam edeceğini belirtti.

Meta ve Amazon’un bu kararları, iş dünyasında DEI girişimlerinin geleceği hakkında önemli soruları da beraberinde getiriyor.