IMF'den Türkiye'ye Tavsiye!

Kuruluşun 14–26 Ekim tarihlerindeki Türkiye ziyaretleri sonrasında bir heyet tarafından hazırlanan raporda, Türkiye’nin para politikalarını sıkılaştırması yönünde atacağı adımlarla birlikte Merkez Bankası’na daha fazla bağımsızlık tanınması konusunda vurgu yapıldı.

Raporda, “Bu tür hamleler, enflasyonu kalıcı bir şekilde düşürmeye yardımcı olacak ve rezervlerin zaman içinde yeniden oluşturulmasına izin verecek” ifadeleri yer aldı.

Değerlendirmede yüksek enflasyon ve yükselen mali riskler göz önüne alındığında sıkı maliye politikasının kırılgan kesimlere yönelik hedefli yardımlar yapılmasına imkan sağlayacağı ifade edildi.

Bu hamlelerin uygulanmasıyla birlikte enflasyonda yaşanacak düşüşün ardından, devletin finansal piyasalarda ve kredi tahsisinde daha az rol oynaması için Kur Korumalı Mevduat dahil makro ihtiyati ve düzenleyici önlemler aşamalı olarak kaldırılması da önerilerin arasında yer aldı.

Raporda Covid-19 salgının ilk etkisinden sonra özel sektöre verilen teşviklerin güçlü bir toparlanma sağlandığı vurgulanırken, 2021 sonundan itibaren politika faizinde yapılan indirimlerin TL’nin değer kaybı ve enflasyonun yükselmesine yol açtığı belirtildi.

Türkiye’de yıllık enflasyon Ekim ayında yüzde 85,5 ile yeni bir rekor kırkarken, geçen yıl dolara karşı yüzde 44 değer kaybeden Türk Lirası, bu yılsa yüzde 29 oranında değer kaybı yaşadı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’nın faiz indirimi yapması konusunda sık sık tavsiyelerde bulunurken, son olarak Çarşamba akşamı katıldığı bir TV programında “Faizi tek haneli rakama doğru çekiyoruz” dedi. Erdoğan, kamu bankalarının yatırımlarda daha fazla teşvik edici rol oynayacağını da sözlerine ekledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Faizi tek haneye indirmeliyiz, faizi düşürerek paramıza değer kazandıracağız.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), 20 Ekim’deki toplantısının ardından politika faizini 150 baz puanlık bir indirimle yüzde 12’den yüzde 10,5’e çekti.

Pek çok ekonomist ise faiz indirim kararlarının Türk ekonomisine zarar verdiği görüşünü savunuyor.

Ekonomist Refet Gürkaynak, Merkez Bankası’nın son kararının herhangi bir şaşkınlık yaratmadığını söyledi:

“Kötü para politikasına artık şaşırmadığımızı görünce kendi kötü standartlarında dahi şaşırtacak kadar kötüsünü bulmuş. Allahtan para politikası aktarımı filan kalmadı, kimsenin umrunda değil. Umrumuzda olduğu zaman ne yapacağız bilmiyorum.”

Dünyada ise ABD ve İngiltere başta olmak üzere pek çok ülke enflasyonist baskıyla mücadele etmek adına faiz indirimine gidiyor.

Türkiye’nin dünyanın geri kalanından farklı faiz tercihi ne sonuç verecek?

ABD Merkez Bankası (Fed) politika faizini 75 baz puan artırdı. Bu kararla politika faizi 2008’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Fed daha önceki son 4 toplantıda da politika faizini 75'er baz puan artırmıştı.

İngiltere Merkez Bankası, son 33 yılın en büyük artırımına giderek faizi 75 baz puan yükseltti. Böylece faiz yüzde 2,25’ten yüzde 3’e çıktı. Bu, geçen yıl Aralık ayından beri gerçekleşen sekizinci faiz artırımı. Analistlere göre ülkede faiz gelecek yıl yüzde 4,75 olabilir. 

Ankara ve İstanbul’u ziyaret eden heyetin, raporu Ocak ayında IMF yönetim kuruluna göndermesi ve ardından da tavsiyelerin resmileştirilmesi planlanıyor.