1,1 Milyar Doz Aşı Çöpe Gitti!

Küresel sağlık kampanyacısı, "Covid-19 aşı israfının çoğu, bu pandemiye verilen son derece eşitsiz küresel yanıttan kaynaklanıyor" dedi.

Yeni tahminlere göre dünya genelinde yaklaşık 1,1 milyar doz Covid aşısı devletler tarafından çöpe atılmış olabilir. Bilim ve veri analitiği şirketi Airfinity, yaptıkları analizin aşı israfının önemli ölçüde eksik raporlandığına işaret ettiğini söyledi.

Airfinity, gazete haberleri ve hükümet açıklamalarına dayanarak, kamuoyuna dünya genelinde toplam 158 milyon doz aşının atıldığının söylendiğini belirtti.

Bu raporlamaların çoğunluğu hangi aşı türünün atıldığını açıkça belirtmiyor. Üreticinin adını verenlerde Rus yapımı Sputnik V, 25 milyon dozla en yüksek israf rakamlarına sahip. Bunu 19 milyon dozluk israf iddiasıyla AstraZeneca takip ediyor.

Airfinity'nin analizi, küresel aşı dozu paylaşımının başladığı Haziran 2021'den itibaren yüzde 10'luk bir israf oranı olduğunu varsayıyor. Bu oran, Birleşik Devletler'deki doğrulanmış israftan ve ortalama 6 aylık raf ömrü hesaba katıldığında ortaya çıkıyor.

The Independent'ın analizinde Birleşik Krallık'ın aşı israfı oranının yüzde 3 ile 5 arasında olduğu tahmin ediliyor.

Airfinity'nin tahminlerine göre, bugüne kadar dünya çapında 14 milyar doz aşı tedarik edilirken bunların 1,1 milyarı boşa gitti ve kullanılmadı.

Airfinity'nin analitik direktörü Dr. Matt Linley şunları söyledi:

Ülkeler israftan kaçınmak için elinden gelenin en iyisini yapsa da bu bir dereceye kadar kaçınılmaz.

Soğuk zincir depolamanın ve günlük talebi öngörmenin ya da basitçe bir flakonun düşürülmesinin veya çok uzun süre dışarıda bırakılmasının yanı sıra büyük çoklu doz flakonlar verimliliği daha zor hale getirebilir.

Daha kolay taşınabilen ve saklanabilen, daha uzun raf ömrüne sahip tek dozluk flakonlardaki aşılar zaman içinde israfı azaltacaktır.

Airfinity'nin CEO'su ve kurucu ortağı Rasmus Bech Hansen ise şöyle dedi:

Hızlı tepki veren bir küresel aşı yanıt sistemi istiyorsak, bir miktar aşı dozunun boşa gideceğini kabul etmemiz gerek. Fakat bu israf ne kadar az olursa o kadar iyi ve devam eden israf seviyelerini izlemek, küresel sağlık bilgisinin önemli bir parçası.

Küresel sağlık kampanyası grubu Halkın Aşı Birliği'nin politika danışmanı Julia Kosgei, Kovid-19 aşısı israfının büyük kısmının "bu pandemiye karşı son derece eşitsiz küresel tepkiden" kaynaklandığını söyledi.

Bu aşılar eşi benzeri görülmemiş bir kamusal fonlamayla geliştirildi ve küresel kamu malı olmaları gerekiyor. Ancak bunun yerine, aşı tekelleri üretim ve dağıtımı bir avuç ülkede yoğunlaştırdı. Ve gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını düşünmek sonraya bırakıldı.

Kosgei, devletlerin "gelişmekte olan ülkelere genellikle son kullanma tarihi yaklaşan çok sayıda aşıyı çok az bilgi vererek yığdığını ve bunun da daha fazla israfa yol açtığını" sözlerine ekledi.

Independent Türkçe - Samuel Lovett