'Süper Yaşlı'ların Sırrı!
Kendilerinden 20 ila 30 yaş küçük insanlar kadar keskin beyinlere sahip olan 'Süper Yaşlıların' Sırları
- | Son Güncelleme:
- | Yeni Günaydın
85 yaşındaki Carol Siegler, gönüllü olmasına ve her hafta birkaç gün spor salonunda çalışmasına, arkadaşları ve ailesiyle sık sık sosyalleşmesine, her türden kitabı okumasına ve günlük bulmaca çözmesine rağmen huzursuz.
"Sıkıldım. Kendimi market arabası olarak kullanılan bir Corvette gibi hissediyorum," dedi Chicago'nun Palatine banliyösünde yaşayan Siegler.
Yeni bir araştırmaya göre, dakikada 40 adımın üzerinde bir hızda yürüyen insanlar, günde sadece 6.315 adım atarak bunama risklerini %57 oranında azaltabildiler.
Siegler, 20 ila 30 yaş arası genç insanlar kadar keskin bir beyne sahip bilişsel bir "Süper Yaşlı".
14 yıldır üstün hafızalı yaşlıları inceleyen Northwestern Süper Yaşlanma Araştırma Programına kayıtlı seçkin bir grubun parçası . Program, Chicago'daki Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'ndeki Mesulam Bilişsel Nöroloji ve Alzheimer Hastalığı Merkezi'nin bir parçasıdır.
“'Jeopardy!' için iki kez seçmelere katıldım. ve canlı seçmelere davet edilecek kadar başarılı oldu. Sonra Covid vurdu, ”dedi Siegler.
"Kim bilir ne kadar iyi yapardım," diye ekledi kıkırdayarak. "Çocuklarıma ve bana 'Beethoven ve Liszt hakkında çok şey biliyor olabilirim ama Beyoncé ve Lizzo hakkında çok az şey biliyorum' diye soran herkese söylediğim şey."
SuperAger nedir?
Northwestern araştırmacıları tarafından türetilen bir terim olan SuperAger olmak için, bir kişinin 80 yaşın üzerinde olması ve kapsamlı bilişsel testlerden geçmesi gerekir. Çalışmada kabul, yalnızca kişinin hafızası, 50'li ve 60'lı yaşlarındaki bilişsel olarak normal insanlar kadar iyi veya onlardan daha iyi ise gerçekleşir.
Beyin aktivitesi tarafından üretilen farklı dalga biçimleri.
Beyin stimülasyonu, yaşlı erişkinlerde bir ay boyunca kısa süreli hafızayı geliştirir, çalışma bulguları
Psikiyatri profesörü bilişsel sinirbilimci Emily Rogalski, "SuperAger'ların olağanüstü epizodik belleğe - günlük olayları ve geçmiş kişisel deneyimleri hatırlama yeteneğine - sahip olması gerekiyor, ancak SuperAger'ların diğer bilişsel testlerde en azından ortalama performansa sahip olması gerekiyor" dedi. Feinberg Tıp Okulu'nda davranış bilimleri.
SuperAger projesini geliştiren Rogalski, programa başvuran kişilerin yalnızca yaklaşık %10'unun bu kriterleri karşıladığını söyledi.
"Süper Yaşlıları ortalama yaşlılarla karşılaştırdığımızda, benzer IQ seviyelerine sahip olduklarını, bu nedenle gördüğümüz farklılıkların sadece zekadan kaynaklanmadığını belirtmek önemlidir" dedi.
Kabul edildikten sonra beynin renkli 3D taramaları alınır ve bilişsel testler ve beyin taramaları her yıl tekrarlanır. Yıllar boyunca verilerin analizi büyüleyici sonuçlar vermiştir.
Daha büyük nöronlar
Çoğu insanın beyni yaşlandıkça küçülür. Bununla birlikte, SuperAgers'da yapılan araştırmalar , düşünme, karar verme ve hafızadan sorumlu korteksin 50'li ve 60'lı yaşlardaki insanlara göre çok daha kalın kaldığını ve daha yavaş küçüldüğünü göstermiştir.
Bir SuperAger'ın beyni, genellikle ölümden sonra katılımcılar tarafından araştırma programına bağışlanır ve entorinal kortekste daha büyük, daha sağlıklı hücrelere sahiptir. Northwestern'de psikiyatri ve davranış bilimleri yardımcı doçenti Tamar Gefen bir e-postada, "Alzheimer hastalığı tarafından 'vurulan' beynin ilk alanlarından biri" dedi.
Entorhinal korteksin başka bir önemli hafıza merkezi olan hipokampus ile doğrudan bağlantıları vardır ve "hafıza ve öğrenme için gereklidir" dedi, Kasım ayında ölen Süper Yaşlananların beyinlerini bilişsel olarak normal olan yaşlı ve genç insanların beyinleriyle karşılaştıran bir araştırmanın baş yazarı Gefen ve erken Alzheimer teşhisi konan insanlar.
Çalışma ayrıca, SuperAger beyinlerinin, bilişsel olarak sağlıklı kontrollerin beyinlerinden üç kat daha az tau düğümüne veya sinir hücrelerinde anormal protein oluşumlarına sahip olduğunu da buldu. Tau düğümleri, Alzheimer ve diğer demansların ayırt edici özelliğidir.
Gefen, "Entorhinal korteksteki daha büyük nöronların, daha 'yapısal olarak sağlam' olduklarını ve belki de nörofibriler tau yumağı oluşumuna dayanabileceklerini öne sürdüklerine inanıyoruz" dedi.
Gefen ayrıca SuperAger'ların beyinlerinde, şimdiye kadar insanlarda, büyük maymunlarda, fillerde, balinalarda, yunuslarda ve ötücü kuşlarda bulunan nadir bir beyin hücresi türü olan çok daha fazla von economo nöronuna sahip olduğunu buldu . Tirbuşon benzeri von economo nöronlarının beyinde hızlı iletişime izin verdiği düşünülüyor. Başka bir teori , nöronların insanlara ve büyük maymunlara sosyal durumlarda sezgisel bir avantaj sağlamasıdır.
Von economo nöronları, beynin önünde bilişsel, muhakeme tarafını duygusal, hisseden tarafa bağlayan bir halka oluşturan anterior singulat kortekste bulundu. Anterior singulatın duyguları düzenlemek ve dikkati vermek için önemli olduğu düşünülür - iyi hafızanın bir başka anahtarı.
Gefen, birlikte ele alındığında, bu keşiflerin bir SuperAger olmak için genetik bir bağlantıya işaret ediyor gibi göründüğünü söyledi. Ancak şunları ekledi: "Süper Yaşlananların daha büyük entorhinal nöronlarla doğup doğmadığını doğrulamanın tek yolu, bu nöronları doğumdan ölüme kadar ölçmek olacaktır. Açıkçası bu mümkün değil.”
Çevre bir rol oynayabilir mi?
Feinberg'deki Mesulam Bilişsel Nöroloji ve Alzheimer Hastalığı Merkezi'nin müdür yardımcısı olan Rogalski, SuperAger'ların benzer özellikleri paylaştığını söyledi. Bu insan fiziksel olarak aktif kalır. Olumlu olma eğilimindedirler . Her gün yeni bir şeyler okuyarak veya öğrenerek beyinlerine meydan okuyorlar - çoğu 80'li yaşlarına kadar çalışmaya devam ediyor. SuperAger'lar aynı zamanda aile ve arkadaşlarla çevrili sosyal kelebeklerdir ve genellikle toplulukta gönüllü olarak bulunabilirler.
Rogalski, "Süper Yaşlananları normal yaşlılarla karşılaştırdığımızda, onların başkalarıyla daha olumlu ilişkiler kurma eğiliminde olduklarını görüyoruz" dedi.
"Bu sosyal bağlılık, SuperAger'ları hala iyi durumda olan ancak bizim ortalama veya normal yaşlı dediğimiz kişilerden ayıran bir özellik olabilir" dedi.
YORUMLAR
Yorum Yap