Mitinglerin Yerini Kitle İletişim Araçları Alıyor!

Depremdeki kayıplar nedeniyle bu seçim öncesinde partiler daha az miting yapma niyetinde. Kitle iletişim araçlarının gelişmesi ve alanlara gelenlerin zaten partili olması nedeniyle de mitinglerin gerekli olup olmadığı tartışılıyor

Seçim denilince akla ilk gelen etkinliklerden biri hiç kuşku yok ki siyasi mitingler.

Özellikle seçim öncesi düzenlenen mitingler partilerin güç gösterisine döner, liderler burada vaatlerini sıralayarak desteğini artırmaya çalışır, meydanlarındaki hitabet ustalıklarıyla ünlenirlerdi. 

14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimi öncesinde de büyük çaplı mitingler yapılması bekleniyordu.

Fakat Türkiye siyasetinde etkinliği tartışma götürmez mitinglere eskiye göre çok rağbet edildiği söylenemez. 

İddialara göre gerek AK Parti gerekse CHP bu seçim öncesinde daha az miting yapmayı planlıyor.

En büyük neden ise 6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremlerin açtığı yaraların halen çok taze olması.

Bu seçim döneminde az miting yapmanın gerekçesi deprem gösterilse de zaten son yıllarda özellikle alan buluşmalarının geçmişteki kadar gerekli olup olmadığı bir tartışma konusu.

"Mitinglerde verilen mesajlar farklı kesimlere ulaşmıyor" iddiası 

Tartışılmasının nedenlerine gelince bu konuda farklı gerekçeler öne sürülüyor. 

Kimisi mitinglerin gereksiz olduğu görüşünde. Bunlara göre mitinglere sadece o partiye destek olanlar katılıyor.

Buralarda verilen mesajlar farklı kesimlere ulaşmıyor. Dolayısıyla seçmen tercihlerine çok etkisi olmadığı gibi maddi kaynaklar gereksiz yere tüketiliyor. 

Bu nedenle mitingler için harcanacak paralar, reklam ve iletişim araçlarıyla verilecek mesajlara ayrılarak daha fazla karşıt düşünceli insana ulaşılabilir. 

Gerçekten de deprem sebebiyle bu seçimde az miting yapılırsa bu iddiaların doğru olup olmadığı da daha net bir şekilde görülmüş olacak.

"Deprem daha az miting yapılmasında birinci etken"

Peki siyaseti yakından takip eden isimler bu iddialara ne diyor?

Siyaset bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, sosyolog ve iletişimci Prof. Dr. Ergun Yıldırım ile kamuoyu araştırmacısı MAK Araştırma Şirketi Sahibi Mehmet Ali Kulat, sorularımızı yanıtladı.

Her 3 isim de öncelikle bu seçim öncesinde partilerin daha az miting yapacak olmasında depremin birinci etken olduğu görüşünde.

Mitinglerin sadece liderlerin konuşmalarından ibaret olmadığını, aynı zamanda burada çalınan şarkılarla eğlence havasında geçtiğini hatırlatan 3 uzman, bu tür görüntülerin depremdeki kayıplar nedeniyle hoş karşılanmayacağına dikkati çekti. 

Sadece liderlerin konuşacağı mitinglerde coşku yakalanamayacağı da belirtilerek bu etkenlerden dolayı partilerin 14 Mayıs seçimi için daha az miting yapma seçeneğini tercih edebileceği de belirtildi.

"Sosyal medya ve televizyonlar sayesinde seçmen liderin ne diyeceğine zaten vakıf"

Depremin etkisi bir yana siyaset bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, mitinglerin geçmişe oranla etkisini kaybettiğini düşünenlerden.

Sosyal medyanın varlığına ve etkisine işaret eden Tosun, "Yeni bilgi iletişim teknolojileri siyasetçileri sosyal medya aracılığıyla görünür kıldı. Televizyon kanallarının çoğalmasıyla birlikte siyasetçilerin söyleyeceklerine zaten seçmenler önemli ölçüde vakıf" dedi.

"Siyasetin gizemini kaldıran mitingeler bu işlevini yitiriyor"

Mitinglere geçmişte ilgi gösterenlerin parti örgütlerinde çalışan profesyonel kitle ile parti liderinin ne söyleyeceğini merak eden seçmenler olduğunu söyleyen Tosun, "Ancak liderin ne söyleyeceği artık sosyal medya aracılığıyla ve yaygınlaşan kanallar nedeniyle bilindiği için siyasetin eski düzeni yok. Mitingler özellikle geçmişte siyasetin gizemini ortadan kaldıran etkinliklerdi. Dolayısıyla bu işlevini ve etkisini artık yitiriyor" diye konuştu. 

"Mitinge gelecek seçmenin duyacağı yeni bir şey kalmıyor"

Mitinglerin genellikle hafta sonlarına veya mesai sonlarına sarktığını da hatırlatan Tosun, ekonomik sıkıntılardan, gündelik yaşamdaki yoğunluktan dolayı da insanların aktif siyasete olan ilgisinin azaldığnı belirtti. 

Tosun'a göre mitinglere ilginin azalması bu tür konvansiyonel siyasi etkinlikleri seçim dönemleri de olsa ikinci plana itiyor.

Asıl etkenin liderin söylemlerinin o mitinglere gelebilecek kitleye öncesinde ulaşması olduğunu dile getiren Tosun, "Mitinge gelecek seçmenin duyacağı yeni bir şey kalmıyor. Gizem kalmadı kısaca" yorumunu yaptı. 

Tosun, bütün bu etkenler hesaba katıldığında miting meydanlarında siyasi partilerin arzuladığı kalabalıkları toplayamamalarının bir prestij kaybına dahi yol açabileceğini, bu ihtimalin de partileri düşündürdüğünü sözlerine ekledi. 

"Mitinglerin eskisi kadar öneme sahip olduklarını söylemek zor"

Sosyolog ve iletişimci Prof. Dr.  Ergün Yıldırım da günümüzde sosyal medyanın daha çok öne çıktığına dikkati çekti. 

"Sosyal medya, televizyonlar, gazeteler yeni bir politik alan üretiyor" diyen Yıldırım, "O nedenle mitinglerin eskisi gibi aynı öneme sahip olduğunu söylemek zor" tespitinde bulundu. 

Her şeye karşın yine de mitinglerin günümüzde de bir önemli olduğunu ifade eden Yıldırım, "Çünkü orada doğrudan insanlarla etkileşim içinde konuşma imkanı var. Liderin kendi performansını ortaya koyması açısından önemli. Türkiye siyasetinde liderlik halen önemli. Dolayısıyla mitinglerin meydanlarda büyük kalabalıklarla yapılması önemini korumaya devam eder ve tümüyle ortadan kalkacağını söylemek pek mümkün değil" değerlendirmesinde bulundu. 

"Mitingler karşı tarafın düşüncesini de değiştirmiyor"

Mitinglere dair bir iddia da karşıt düşüncedekilerin fikrini değiştirmeye bir etkisi olmadığına yönelik.

Yıldırım, günümüzde siyasetteki kutuplaşmayı hatırlatarak, insanların bunun etkisiyle siyasi eğilimlerini ve tercihlerini belirlemiş durumda olduklarını dile getirdi.

Prof. Dr. Ergün Yıldırım, "Partilerin miting yaparak bu tabloyu değiştirme imkanları çok fazla da gözükmemektedir aslında" diyerek sözlerini noktaladı. 

"Deprem olmasaydı Millet İttifakı 7 bölgede devasa mitingler yapacaktı"

MAK Araştırma Şirketi Başkanı Mehmet Ali Kulat ise partilerin kendi tabanlarını motive edip, karşı tarafa bir güç gösterisi anlamında yapılan mitinglerin halen kıymetli olduğunu kaydetti.

Deprem olmasaydı özellikle Millet İttifakı'nın Türkiye'nin 7 bölgesinde birçok sanatçının da katılacağı devasa mitingler planladığını aktaran Kulat, "Öyle bir ön çalışma vardı. Şimdi onların hepsi devre dışı kaldı" dedi.

"Miting yapılmadan ya da az yapılarak seçime gidilmesi gelecek seçimler için örnek teşkil edebilir mi?" sorumuza "Bu test edildikten sonra anlaşılacak. Yani bu dönemde ortaya çıkan sonuca bağlı olarak bu yapıyı değiştirebilir" cevabını verdi.

"Mitinglerden dolayı çok büyük oy artışı görmedik bugüne kadar"

Kulat, "Yıllardır anket yapıyorsunuz. Mitinglerin partilerin oylarına artı veya eksi bir katkısı olduğunu gözlemlediniz mi?" sorusuna da şu cevabı verdi:

Çok büyük bir oy artışı görmedik bugüne kadar. Sadece motive ediyor. Bunun ötesinde çok ciddi artışlar olmuyor. Mesela 7 Haziran 2015 seçimi öncesi AK Parti çok ciddi mitingler yaptı. 7 Haziran sonrasında 1 Kasım seçimine kadar daha az miting yaptı. Belirleyici olan başka unsurlar gündeme gelebiliyor siyasette. Yani dolayısıyla onlara bakmak lazım. Bu dönemde seçimin majör konusu deprem.

"Bu seçimde iletişim araçları ön planda olacak"

Mehmet Ali Kulat, 14 Mayıs'ta seçiminin öncesinde partilerin daha çok telefon mesajı, sosyal medya gibi iletişim kanallarıyla ve birebir görüşmeler, ramazan ayında iftar yemeklerinde konuşmalar yoluyla kampanyalarına ağırlık vermesinin tahmin ettiğini söyledi.