Kürt Seçmenin Siyasi Eğilimi!

Türkiye'de yıllardır enflasyon, hayat pahalılığı, işsizlik, gelir dağılımındaki eşitsizlik, Kürt sorunu, demokrasi ve fikir özgürlüğü gibi konular tartışılan meselelerin başında yer alıyor.

Genel seçimlere daha 8 ay gibi bir süre var ama Kürt seçmenin tutumu merak konusu.

Kürt seçmenlerin cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istediği çeşitli vesilelerle gündeme getiriliyor.

Kimi veya kimlerin aday olacağı tartışması devam ederken Kürt seçmenin siyasi eğilimi ve cumhurbaşkanı tercihi mercek altına alındı.

Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi, bu amaçla bir anket çalışmasına imza attı.

14 ilde yüz yüze görüşme yapıldı

Çalışma 25 Eylül-10 Ekim 2022 tarihleri arasında bin 934 kişi ile Ağrı, Bitlis, Diyarbakır, Kars, Iğdır, Mardin, Muş, Şırnak, Urfa, Van ile Kürt nüfusunun yoğun yaşadığı İstanbul, Mersin, Konya ve Bursa'da yüz yüze mülakatlarla gerçekleşti.

Örneklem, TÜİK 2021 nüfus verileri göz önüne alınarak yüzde 3 hata payı ve yüzde 98 güven aralığında yüz yüze anket yöntemiyle yapıldı.

Saha çalışmasında Kürt seçmenlerin; eğilim, siyasi tercih, kim ve hangi cumhurbaşkanı adayına oy vereceği ölçüldü.

Araştırmanın bulguları sosyoekonomik ve demografik bilgiler, siyasi eğilim ve parti tercihleri ile Türkiye gündemine dair algılar şeklinde üç temel başlıkla masaya yatırıldı.

"AK Parti'de yüzde 9 oranında gerileme"

"2018 genel seçimlerinde hangi partiye oy verdiniz?" sorusuna katılımcıların yüzde 67,4'ü HDP, yüzde 18,5'i AK Parti, yüzde 9,3'ü "oy kullandım", yüzde 3,8'i CHP, yüzde 0,2'si HÜDA-PAR, yüzde 0,5'i ise "cevap vermek istemiyorum" şeklinde yanıtını verdi.

Araştırmada "Bu pazar ittifaksız bir seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?" sorusuna ise katılımcıların yüzde 73 HDP'ye, yüzde 9'u AK Parti'ye ve yüzde 6,5 CHP'ye oy vereceğini belirtti. Katılımcıların yüzde 4,4'u kararsız ve yüzde 4,1'i de "oy kullanmayacağım" dedi. 

"Z kuşağının tercihi HDP ve CHP"

Araştırmada çıkan sonuç, 2018 seçimleri verileriyle kıyaslandığında AK Parti'nin 9,5 puanlık bir gerileme yaşadığı, HDP'nin oylarını 5,6 azaldığı, CHP'nin ise oylarını 2,7 puan artırdığı ortaya çıktı.

Daha önce oy kullanmamış seçmenler ise ittifaksız seçime gidilmesi durumunda katılımcıların yüzde 54,7'si HDP, 12,8'i CHP, 2,8'i AK Parti ve 2,2'si de HÜDA-PAR'a oy vereceğini söylüyor.

Ankette ilk defa oy kullanacak olanların yüzde 78,7'sinin bu pazar ittifaksız bir seçim olması durumunda HDP'yi tercih edeceklerini belirtti.

Grubun ikinci tercihi ise yüzde 13,1 ile CHP yer alıyor. AK Parti'nin ilk defa oy kullanacak seçmenlerden alacağı oy oranı ise 0,8.

"HDP kendi adayını çıkarmalı"

Araştırmada HDP'yi desteklediğini beyan eden katılımcıların yüzde 74'ü HDP'nin ilk turda kendi adayıyla cumhurbaşkanı seçimlere katılması gerektiği görüşünde.

Aynı grup HDP ve bileşenlerin genişleyerek seçimlere girmesi gerektiğini savunuyor.

"HDP'nin kapatılması durumunda hangi siyasi partiye oy verirsiniz" sorusuna ise katılımcıların yüzde 70,4'ü bu partinin işaret edeceği siyasi oluşuma oy vereceklerini belirtti.

"Yüzde 85,4 Alevi bir adaya oy verebiliriz"

Kamuoyunda yaşanan "Alevi aday seçilir mi?" tartışmaları üzerine araştırma grubunda yer alan katılımcılara "Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Alevi bir adaya oy verir misiniz?" sorusu yöneltildi.

Katılımcıların yüzde 85,4'ünün "evet veririm", yüzde 12,2'si "hayır vermem", yüzde 1,5'i ise "kararsızım" şeklinde yanıt verdi.

Buna göre Kürt seçmenlerin Alevi bir adayın cumhurbaşkanı olmasını çok yüksek oranda destekliyor.

Alevi bir adaya oy vermeyeceğini beyan edenlerin oranı, AK Parti-Erdoğan ya da Cumhur İttifakı'nın oy ortalamasına yakın oldu.

"Oy tercihini etkilemede sosyal medya ilk sırada"

Araştırmada "Siyasi parti ve aday tercihinde oy verme motivasyonunuzu en çok etkileyen araç nedir" sorusuna katılımcıların tercihlerini belirleyen en büyük 3 faktör sırasıyla yüzde 35,5 ile sosyal medya, yüzde 26,8 ile parti sadakati ve yüzde 18,6 ile televizyon öne çıktı.

Özellikle partilerin seçim zamanları en fazla başvurdukları miting ve halk toplantıları gibi enstrümanların oy verme motivasyonunda etkisinin oldukça düşük olması dikkat çekti. 

"Türkiye'nin en büyük sorunu ekonomi ve Kürt meselesi"

Ankette katılımcılara "Size göre Türkiye'nin en önemli birinci sorunu nedir" şeklinde bir soruya da yanıt arandı.

Buna göre katılımcıların yüzde 36,6'sı ekonomi (işsizlik, enflasyon, hayat pahalılığı) derken, yüzde 35,7'si "birinci problem olarak Kürt sorunu" dedi. 

Kürt seçmenlerin yüzde 9,9'u adaletsizliği yüzde 5'i de demokrasinin olmayışı sorun olarak gördüğünü ifade etti.