Fransa, Netanyahu’yu UCM Kararından Muaf Tuttu!

Fransa Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından hakkında çıkarılan tutuklama emrinden muaf olduğunu belirtti.

Dünyanın en üst düzey savaş suçları mahkemesi 21 Kasım Perşembe günü İsrail Başbakanı Netanyahu, eski savunma bakanı Yoav Gallant ve Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları'nın lideri Muhammed Deif hakkında yakalama kararı çıkararak, Gazze'deki savaş ve İsrail'in Filistin topraklarına saldırısını tetikleyen Ekim 2023 saldırıları nedeniyle, bahsi geçen kişileri "savaş suçu" ve "insanlığa karşı suç işlemekle" itham etti.

O tarihten bu yana Fransız yetkililer "UCM'nin tüzüğü doğrultusunda" hareket edeceklerini söylemişler, ancak Netanyahu ya da Gallant'ın ülkeyi ziyaret etmeleri halinde tutuklanıp tutuklanmayacakları konusunda belirsiz bir yanıt vermişlerdi.

Fransa Başbakanı Michel Barnier bu hafta parlamentoya verdiği demeçte Paris'in uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerine "titizlikle" riayet edeceğini söylemiş, bu görüş çarşamba sabahı bir televizyon röportajında Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot tarafından da yinelenmişti.

Ancak çarşamba günü daha sonra yapılan bir açıklamada Fransa Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu ve UCM kararında adı geçen diğer kişilerin İsrail'in mahkemeye üye olmaması nedeniyle dokunulmazlıktan yararlandıklarını belirtti. Bakanlık, "UCM'nin bizden tutuklanmalarını ve teslim edilmelerini istemesi halinde bu durumun dikkate alınacağını" söyledi.

"Fransa ve İsrail arasındaki uzun süreli dostluğa" dikkat çekilen açıklamada, "Fransa, Ortadoğu'da herkes için barış ve güvenliğin sağlanması amacıyla Başbakan Netanyahu ve diğer İsrailli yetkililerle yakın iş birliği içinde çalışmaya devam etme niyetindedir," denildi.

Açıklama, İsrail ile Lübnanlı militan grup Hizbullah arasında ABD ve Fransa'nın ara buluculuğuyla sağlanan ateşkesin ilanından bir gün sonra yayınlandı. İnsan hakları örgütleri Fransız hükümetinin bu tutumunu eleştirerek, İsrail hükümeti ile iş ilişkilerini sürdürmek amacıyla tutumunu yumuşatmakla suçladı.

Uluslararası Af Örgütü Fransa'nın tutumunun "son derece sorunlu" olduğunu söyledi ve UCM emrine tabi olan herkesin "Fransa'nın yargı yetkisine girmeleri halinde tutuklanıp mahkemeye teslim edileceğini" belirtmesi çağrısında bulundu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Avrupa Medya Direktörü Andrew Stroehlein X'te yaptığı açıklamada bunun "Fransa'dan gelen şok edici bir saçmalık" olduğunu söyledi.

"Hiç kimse görevde olduğu için UCM tutuklama emrinden muaf tutulamaz - ne Netanyahu, ne Putin, hiç kimse," diye yazdı.

Geçtiğimiz hafta boyunca Avrupalı liderler UCM'nin Netanyahu için çıkardığı yakalama emrine saygı duyup duymayacakları konusunda karışık tepkiler verdiler.

AB'nin dış politika şefi Josep Borrell yaptığı açıklamada, mahkemenin bağlayıcı olmayan kararına, UCM'nin bir parçası olan AB'nin 27 üye ülkesi tarafından "saygı duyulması ve uygulanması" gerektiğini söyledi.

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani Pazartesi günü G7 dışişleri bakanları toplantısında yaptığı açıklamada, hafta başında gerçekleşen G7 görüşmelerinde tutuklama emri konusunda ortak bir tutum arayışında olduğunu söyledi.

G7'nin bir parçası olan ancak UCM'ye üye olmayan ABD, mahkemenin Netanyahu ve Gallant hakkındaki yakalama kararını "çirkin" olarak niteleyerek kınadı. İsrail kararı "utanç verici ve saçma" olarak eleştirirken, Hamas "adalet yolunda önemli bir adım" olarak nitelendirdi.