Dünyanın İlham Veren 100 Kadını!

BBC, 2022'de dünyanın en ilham veren ve etkili 100 kadını listesini açıkladı.

Bunlar arasında Billie Eilish gibi küresel müzik fenomeni, Ukrayna'nın 'First Lady'si Olena Zelenska, aktris Priyanka Chopra Jonas ve Selma Blair, 'Rus popu çariçesi' Alla Pugacheva, İranlı tırmanma sporcusu Elnaz Rekabi, üç adım atlamada rekor sahibi atlet Yulimar Rojas ve Ganalı yazar Nana Darkoa Sekyiamah gibi isimler bulunuyor.

Bu yıl 100 Kadın sezonunun 10'uncu yılı. Bu nedenle son 10 yılda kaydedilen gelişmeleri gözden geçiriyoruz. Kadın lider sayısı artmış ve 'MeToo' hareketi gibi kadın hakları bakımından önemli adımlar atılmış olsa da, dünyanın birçok ülkesinde kadınlar hâlâ alınacak çok yol olduğu kanısında.

Liste, 2022'de dünyanın çeşitli bölgelerinde çatışmaların merkezinde kadınların rolünü gösteriyor: İran'da değişim talep eden kadın protestocular, Ukrayna ve Rusya'daki çatışma ve direnişin kadın yüzleri gibi. İlk kez bu yıl, geçmiş yıllarda 100 Kadın listesine girmiş kişilerden, kendi adaylarını sunmalarını da istedik.

Lina Abu Akleh, Filistin
İnsan hakları savunucusu

Filistinli-Ermeni insan hakları savunucusu Lina Abu Akleh, Mayıs ayında işgal altındaki Batı Şeria'da İsrail güçleri tarafından düzenlenen bir baskını takip ederken öldürülen Al Jazeera muhabiri Filistinli-Amerikalı gazeteci Shireen Abu Akleh'nin yeğeni. İsrail ordusu, askerlerinden birinin onu "yanlışlıkla" öldürmüş olma ihtimalinin "yüksek" olduğunu söyledi.

Lina şimdi Shireen Abu Akhleh'nin öldürülmesiyle ilgili adalet kampanyasının yüzü haline geldi. Uluslararası çalışmalar alanında insan hakları odaklı yüksek lisans derecesine sahip olan Lina, kampanyası nedeniyle TIME dergisinin 2022 yılı için hazırladığı 100 yükselen lider listesinde yer aldı.

Shireen Abu Akleh'nin bıraktığı yerden devam etmeli ve kadınların bakış açılarını güçlendirmeyi sürdürmeliyiz; böylece anlattığımız hikayelerin ve topladığımız bilgilerin eşit, doğru ve bütün olmasını sağlayabiliriz; kadınlar olmadan bu mümkün değil.

Lina Abu Akleh

Dima Aktaa, Suriye
Koşucu

Dima Aktaa'nın Suriye'deki evi 2012'de bombalandı. Bacağını ve dolayısıyla en sevdiği şeylerden biri olan koşma yeteneğini kaybetti. BM verilerine göre Suriyelilerin yaklaşık %28'i engelli ve bu oran dünya ortalamasının neredeyse iki katı. Olaydan on yıl sonra Aktaa İngiltere'de, 2024 Paralimpik Olimpiyatları'na hazırlanıyor.

Pandemi sırasında mülteciler için para toplamasının ardından, İngiltere'nin alternatif futbol takımı Lionhearts'ın üyesi ilan edildi. Pop yıldızı Anne-Marie, Beautiful adlı müzik videosunda onun hikayesine yer verdi. Aktaa engelli insanların gücü konusunda farkındalık yaratmaya devam ediyor.

Maeen Al-Obaidi, Yemen
Avukat

Yemen'deki iç savaş bu yıl daha da şiddetlenirken, avukat Maeen Al-Obaidi kuşatma altındaki Taiz kentinde barışın inşasına odaklanmaya devam ediyor. Arabulucu rolünü üstlenerek çatışan gruplar arasında esir değişimini kolaylaştırıcı rol oynuyor. Savaşçıları ailelerine canlı olarak geri götürmekte her zaman başarılı olamasa da, ölenlerin cesetlerinin iade edilmesini sağlamaya çalışıyor.

Yemen Kadınlar Birliği için gönüllü olarak çalışan ve hapisteki kadınları savunan Obaidi, ayrıca Avukatlar Sendikası Konseyi'nde insan hakları ve özgürlükler komitesini yöneten ilk kadın oldu.

Zar Amir-Ebrahimi, İran
Aktris

Ödüllü aktris ve film yapımcısı Zar Amir-Ebrahimi, seks işçilerini hedef alan bir seri katilin gerçek hikayesine dayanan Kutsal Örümcek filmindeki performansıyla bu yıl Cannes'da En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ilk İranlı oldu.

Amir-Ebrahimi, intikam pornosu kurbanı olduktan ve aşk hayatı hakkında bir karalama kampanyasına maruz kaldıktan sonra baskı ve kovuşturmadan kaçınmak için İran'ı terk etmek zorunda kaldı. 2008'de Paris'e taşındı, Alambic Production adlı yapım şirketini kurdu ve hem kamera önünde hem de arkasında etkileyici bir kariyer inşa etmeye devam etti.

Fatima Amiri, Afganistan
Öğrenci

Afgan genç kadın Fatima Amiri, Kabil'deki bir eğitim merkezine düzenlenen ve çoğu kız öğrenci olmak üzere 50'den fazla kişinin ölümüne neden olan intihar saldırısından kurtulanlardan biri. Bir gözünü kaybeden Amiri'nin çenesi ve kulağı ciddi şekilde yaralandı.

İyileşme sürecindeyken üniversite giriş sınavlarına hazırlandı ve Ekim ayında bu sınavlara girerek yüzde 85'in üzerinde puan aldı. Kabil Üniversitesi'nde bilgisayar bilimleri okumak isteyen Amiri, saldırıda gözünü kaybetmenin kendisini daha güçlü ve kararlı kıldığını söylüyor.

Aye Nyein Thu, Myanmar
Doktor

Aye Nyein Thu, Myanmar'ın kriz bölgelerinde gönüllü çalışıyor, ücra ve yoksul Chin eyaletine odaklanıyor. Kasım 2021'de küçük bir ameliyathanesi olan derme çatma bir hastane inşa etti ve o günden beri hasta ve yaralıları tedavi ediyor.

Boş zamanlarında, ülke içinde göç etmek zorunda kalmış kişiler de dahil olmak üzere hastalara destek olmak için, tıbbi tedavinin çoğunlukla mevcut olmadığı diğer bölgelere seyahat ediyor. Çalışmaları sırasında, kendisini Halk Savunma Güçleri olarak bilinen hükümet karşıtı yerel milis gruplarını desteklemekle suçlayan Myanmar ordusu tarafından hakkında 'şiddete teşvik' suçlamasıyla dava açıldı.

Velmariri Bambari, Endonezya
Aktivist

Endonezya'nın ücra bir bölgesinde çalışan Velmariri Bambari, Orta Sulawesi bölgesindeki cinsel şiddet mağdurları için mücadele veriyor. Belediye meclis üyelerini, örf ve adetlere dayanan kuralları çiğnemeye ve cinsel istismar mağdurlarına para cezası uygulamamaya ikna etti.

Örfi hukukta "köyü yıkama" yaptırımı, geleneksel değerleri kirlettiği düşünülen faillerin para cezası ödemesini öngörüyor. Bu kural mağdurlara da uygulanıyor. Kampanyaları nedeniyle, cinsel şiddet ihbarı yapıldığında polisin ilk başvurduğu kişi olarak Bambari bu yıl çok sayıda vakayla ilgilenmiş.

Fiziksel engelli olmama rağmen enerjimi, çevremdeki kadınlara ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarını sağlayacak fırsatlar yaratarak onları güçlendirmeye adamak istiyorum.

Velmariri Bambari

Sirisha Bandla, Hindistan
Havacılık mühendisi

Sirisha Bandla, Hindistan'da doğup uzaya giden ikinci kadın oldu. 2021'de Virgin Galactic'in ilk tam mürettebatlı yörünge altı uzay uçuşu Unity 22 misyonu kapsamında uzayın sınırına yolculuk yaptı.

Erken yaşlarda uzaya ilgi duyan Bandla, ABD'de havacılık mühendisliği eğitimi aldı. Şu anda Virgin Galactic'te (VG) Devlet İşleri ve Araştırma Operasyonlarından Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak görev yapan Bandla, SpaceShip uzay aracında uçuş halinde bilim ve teknoloji deneylerinin yapılmasını da içeren bir çalışma yürütüyor.

Victoria Baptiste, ABD
Hemşire ve aşı eğitimcisi

ABD'nin Maryland eyaletinde hemşire olarak çalışan Victoria Baptiste, insanları aşılar konusunda eğitiyor. Siyah toplumun tıbbi müdahalelere neden şüpheyle yaklaştığını anlıyor: Baptiste, 1951 yılında rahim ağzı kanserinden ölen ve kendi rızası olmadan alınan hücreleri laboratuvarda ilk kez çoğaltılan siyah kadın Henrietta Lacks'ın soyundan geliyor.

HeLa hücreleri olarak bilinen bu hücreler o zamandan beri tıbbi araştırmalarda kullanılıyor, ancak ailenin bundan on yıllar boyunca haberi olmadı. Şimdi Henrietta Lacks Vakfı'nın çalılşmalarına katılan Baptiste, aynı zamanda rahim ağzı kanserinin ortadan kaldırılması için Dünya Sağlık Örgütü İyi Niyet Elçisi olarak da görev yapıyor.

Niloufar Bayani, İran
Ekolojist

Niloufar Bayani 2018'de nesli tükenme tehlikesi altında olan canlıları fotoğraflarken gözaltına alınan çevrecilerden biriydi. Stratejik hassasiyeti olan bir bölgede gizli bilgileri toplamakla suçlanan Bayani 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Bayani, Asya çitasını ve diğer türleri koruma çalışmalarıyla bilinen İran Yaban Hayatı Vakfı'nın yöneticisiydi. BBC Farsça Servisi'nin elde ettiği bir belgede Bayani, İran Devrim Muhafızları'nın "en az 1200 saat boyunca kendisine en ağır ruhsal, duygusal, fiziksel şiddet ve cinsel tehdit uyguladıklarını" söylüyordu. İranlı yetkililer bu iddiaları yalanladı.

Nathalie Becquart, Vatikan
Rahibe

Nathalie Becquart, Papa Francesco tarafından Piskoposlar Meclisi'ne (Sinodu) müsteşar olarak atanmasıyla bu göreve getirilen ilk kadın oldu. Bu görevde Papa'ya Katolik Kilisesi için önemli konularda danışmanlık yapan bir dizi liderden biri olmasının yanı sıra, oy hakkına sahip tek kadın olma özelliğini de taşıyor. Kurumun genel sekreteri 2021'de yaptığı açıklamada onun atanmasının kadınlar için "bir kapının açıldığını" gösterdiğini söyledi.

Xavières Cemaati üyesi Fransız rahibe daha önce Fransa'da Gençlerin Evangelizasyonu ve Meslekler Ulusal Servisi'nin ilk kadın yöneticisi olarak görev yapmıştı.

Papa Francesco'nun da belirttiği gibi, kadınlara yönelik 'her türlü ayrımcılık ve şiddete karşı mücadele etmek bir adalet görevidir'... Hep birlikte, her düzeyde liderlik pozisyonlarına daha fazla kadının dahil edilmesi için her türlü desteği vermeliyiz.

Nathalie Becquart

Taisia Bekbulatova, Rusya
Gazeteci

Ünlü bir Rus gazeteci olan Taisia Bekbulatova, 2019'da bağımsız medya kuruluşu Holod'u kurdu. Kuruluş Ukrayna'daki savaşla ilgili kapsamlı haberlerin yanı sıra eşitsizlik, şiddet ve kadın hakları konularında da yayınlar yaptı. Web sitesi Nisan ayında Rusya'da bağımsız medyaya yönelik baskılar sırasında yetkililer tarafından engellendi.

Bekbulatova ve ekibi çalışmalarına devam etme kararlılığı gösterdi ve okuyucu kitlelerini artırdı. 'Yabancı ajan' damgası yedikten sonra 2021'de Rusya'yı terk eden Bekbulatova, savaşı cepheden bildirmek için Ukrayna'ya gitti.

Kaçınılmaz ilerleme diye bir şey yok. Modern uygarlık her zaman kırılgan görünür ve yok edilmesi kolaydır. Genellikle ilk yok olan da hep kadın haklarıdır.

Taisia Bekbulatova

Kristina Berdynskykh, Ukrayna
Gazeteci

Ödüllü gazeteci Kristina Berdynskykh, Ukrayna'daki savaş sırasında ülkesini dolaşarak Rus bombardımanı altındaki bölgelerden haberler yaptı. Çalışmalarından bazıları özellikle çatışma içindeki bir kentteki günlük yaşamın ayrıntılarına odaklandı.

Herson'da doğan Berdynskykh, 14 yıl boyunca Kiev'de NV dergisi ve çeşitli TV ve radyo projeleri de dahil olmak üzere politika alanında haberler yaptı. Ukrayna'daki Euromaidan Devrimi'ne katılanlar hakkında bir sosyal medya projesi olan ve daha sonra bir kitaba dönüşen e-People'ı yarattı.

Selma Blair, ABD
Aktris

Popüler kültür klasikleri Cruel Intentions, Legally Blonde ve Hellboy serisindeki rolleriyle tanınan Selma Blair, Amerikalı bir sinema ve televizyon oyuncusu.

2018'de kendisine multipl skleroz (MS – çoklu doku sertleşmesi) hastalığı teşhisi konduktan sonra sağlık durumu ve karşılaştığı zorluklar hakkında samimi bir şekilde konuşarak hastalıkla ilgili farkındalığı artırdığı için övgü aldı. Bu yıl Mean Baby adlı anı kitabını yayınladı ve herkes için kullanımı ve uygulaması daha kolay ergonomik kozmetik ürünleri üretmek amacıyla bir makyaj markasıyla iş birliği yaptı.

Zor bir geçmişi olan, pek çok şey için yargılanabilecek ve gücü çok kolay bir şekilde yok edilebilecek bir kadınım; ancak diğer kadınların desteği sayesinde buradayım.

Selma Blair

Tarana Burke, ABD
Aktivist

#MeToo etiketi beş yıl önce dünya çapında milyonlarca insanın cinsel taciz deneyimlerini paylaşmasıyla viral oldu. Bu hareketi 2006'da cinsel taciz mağduru ve aktivist Tarana Burke başlatmıştı. Burke 'MeToo' ifadesini kadınlara yönelik istismar ve şiddet konusunda farkındalık yaratmak amacıyla ortaya attı.

Aktris Alyssa Milano'nun 2017'de Twitter'da paylaştığı bir mesaj #MeToo'yu güçlendirince, kadınlara nasıl davranıldığına dair küresel bir tartışma başlattı ve mağdurlara güçlü bir ses oldu. Burke, kültürel ve yapısal değişim için mücadeleye devam ediyor, istismar mağdurlarının savunuculuğunu yapıyor.

Sandy Cabrera Arteaga, Honduras
Üreme hakları savunucusu

Felsefe öğrencisi, yazar ve feminist aktivist Sandy Cabrera Arteaga cinsel haklar ve üreme hakları savunucusu. "Hablamos lo que es" (Sorun neyse konuşalım) adlı eğitim kampanyası ve dijital platformun sözcüsü olarak ertesi gün hapları gibi acil doğum kontrol yöntemleriyle ilgili eğitimler veriyor.

Artega ayrıca gençlerin insan, cinsel ve üreme haklarına odaklanan Accion Joven (Gençlik Eylemi) ile çalışıyor. İşitme engelli bir bekar annenin tek kızı olarak yetişen Artega, işaret dilini de biliyor.

Ona Carbonell, İspanya
Yüzücü

İspanyol artistik yüzücü Ona Carbonell, hem anne hem de elit bir sporcu olma algısını normalleştirmek için kampanya yürütüyor. Üç kez Olimpiyat şampiyonu olan Carbonell, aralarında Olimpiyat gümüş ve bronz madalyalarının da bulunduğu 30'dan fazla madalya kazandı.

2020 yılında ilk çocuğunu doğurdu ve Tokyo Olimpiyatları'na katılabilmek için antrenmanlara başladı. Etkinlikte mevcut kurallar nedeniyle oğlunu emziremeyeceği için hayal kırıklığını dile getirdi. Bu yıl ikinci kez anne oldu. Diğer kadın sporculara anneliğin sporla uyumlu olabileceğini göstermek için kendi hikayesini bir belgeselde anlattı.

María Fernanda Castro Maya, Meksika
Engelli hakları aktivisti

Zihinsel engelli bir kadın olarak Fernanda Castro, kendi gibilerinin de siyasete katılabilmesi için mücadele ediyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) tarafından desteklenen ve Meksika'daki tüm siyasi partilerden zihinsel ve öğrenme engelli kişileri politikalarına dahil etmelerini isteyen bir grup engelli hakları savunucuları arasında yer alıyor.

Siyasi kararlarla ilgili belgelerde dil erişilebilirliği ve siyasi partilere ve seçim etkinliklerine katılımı içeren çalışmalar yürütüyor. Birleşmiş Milletler'e engelli haklarıyla ilgili bir rapor sunan Meksika delegasyonunda yer alan Castro, aynı zamanda Inclusion International adlı küresel ağın temsilcisi.

Sarah Chan, Güney Sudan
NBA yetenek avcısı

Eski profesyonel basketbolcu Sarah Chan şimdi Güney Sudan ve Kenya'da gençlere rehberlik yapıyor ve basketbol öğretiyor. Kendisi aynı zamanda NBA'in Toronto Raptors basketbol takımı için Afrika'da yetenek avcılığı yapan ilk kadın menajer.

Sudan'ın Hartum kentindeki savaştan kaçtıktan sonra ailesiyle birlikte Kenya'ya taşınan Chan'in basketbol kariyeri burada başladı. Tennessee'deki Union Üniversitesi'nde basketbol bursu kazandı ve Afrika ve Avrupa'da profesyonel olarak oynadı. Chan, erken yaşta evliliklere karşı mücadele eden, eğitimi savunan ve gençleri eğitmek için sporu kullanan bir STK olan Home At Home/Apediet Foundation'ı kurdu.

Kendiniz hakkında ne düşünüyorsanız osunuz; bu nedenle tüm hayallerinize ve özlemlerinize layık bir geleceğe inanın.

Sarah Chan

Priyanka Chopra Jonas, Hindistan
Aktris ve prodüktör

60'tan fazla filmde rol alan Priyanka Chopra Jonas, Bollywood'un en büyük film yıldızlarından biri. Eski Dünya Güzeli, 2002'deki sinema çıkışının ardından Hollywood'da bir Amerikan dizisinde (Quantico, 2015) başrol oynayan ilk Güney Asyalı aktris olarak tarihe geçti.

Hollywood'da oynadığı filmler arasında Isn't It Romantic ve The Matrix Resurrections yer alıyor. Hindistan'da filmler yapan kendi yapım şirketini kurdu. Chopra aynı zamanda UNICEF İyi Niyet Elçisi olarak çocuk hakları ve kız çocuklarının eğitimi için kampanya yürütüyor.

MeToo hareketi ve ardından gelen kolektif kadın seslerinin bir araya gelmesi, birbirlerini koruması ve birbirlerinin yanında durması… birliktelikte çok güçlü bir şey var.

Priyanka Chopra Jonas

Sanjida Islam Choya, Bangladeş
Öğrenci

Bangladeş dünyadaki en yüksek çocuk yaşta evlilik oranlarından birine sahip. Sanjida Islam Choya bunu değiştirmeye çalışıyor. Kendi annesi de genç yaşta evlendirilen Choya, okulda çocuk yaşta evliliğin etkileri üzerine yapılan bir sunumdan ilham aldıktan sonra harekete geçmeye karar vermiş.

O ve birlikte çalıştığı arkadaşlarıyla öğretmenleri kendilerine 'Çekirgeler' adını vermiş ve çocuk yaşta evlilik olaylarını polise bildirmişler. Şimdi üniversitede olan Choya'nın Çekirgeler'le çalışmaları durmadı ve grubun yeni üyelerine danışmanlık yapıyor. Şimdiye kadar 50 çocuk evliliğini önledikleri bildiriliyor.

Chanel Contos, Avustralya
Cinsellikte rıza aktivisti

Chanel Contos, cinsellik ve rıza konusuna bütüncül yaklaşım için çalışma yapan 'Bize Rızayı Öğretin' adlı hareketin kurucusu. 2021'de Instagram'da paylaştığı bir hikayede takipçilerine, okulda cinsel saldırıya uğramış birilerini tanıyıp tanımadığını sorumuş, 24 saat içinde 200 kişi "evet" diye yanıtlamıştı.

Avustralya'da cinsellikte rıza eğitimine erken yaşta başlanması için imza kampanyası başlattı. Kampanya sayesinde 2023'ten itibaren bu eğitimin tüm okullarda kreşten 10. sınıfa kadar zorunlu olması kararı alındı. Şimdi de cinsel temas sırasında rıza olmaksızın kondom (prezervatif) çıkarılmasına karşı ve bunun suç sayılması için kampanya yürütüyor.

Eva Copa, Bolivya
Politikacı

Eva Copa, Aymara kökenli eski bir öğrenci lideri ve Bolivya'da siyaseti sarsıyor. Ülkenin en büyük ikinci şehri olan El Alto'nun belediye başkanlığı için partisinden aday olamayınca, partisinin adayına karşı seçime girdi ve oyların %69'unu alarak kazandı. Kısa bir süre önce, kentin kadınlar için planını açıkladı; izlenecek politikalar ve yatırım yoluyla kadın haklarını güçlendirmeyi hedefliyordu.

Copa siyasette yeni değil; 2015-2020 yılları arasında senatör olarak görev yaptı. İktidar partisinden ayrılması, birçok kişi tarafından Bolivya'da daha çeşitlilik kazanmış bir siyasi manzaraya doğru kayma olarak görülüyor.

Daha fazla kadın lidere ihtiyacımız var; her zaman ayakları üzerinde duran, asla diz çökmeyen kadınlara.

Heidi Crowter, İngiltere
Engelli hakları kampanyacısı

Heidi Crowter, Down sendromlu insanlara yönelik algıyı değiştirmek için kampanya yürüttü. Bu hastalığa sahip ceninlerin doğuma kadar kürtajla alınmasına izin veren mevzuatın ayrımcı olduğunu söyleyerek Birleşik Krallık hükümetini mahkemeye verdi. Yüksek Mahkeme, Crowter'ın itirazını reddetti ve yasanın doğmamış çocuğun ve kadınların hakları arasında bir denge kurmayı amaçladığını kaydetti. Crowter, Temyiz Mahkemesi'nde açtığı davayı Kasım ayında kaybetmesi üzerine, "mücadeleye devam edeceğini" ve davayı Anayasa Mahkemesi'ne taşıyacağını söyledi.

Positive About Down'ın (Down'a Pozitif Yaklaşım) kampanyasını yürütüyor ve Ulusal Down Sendromu Politika Grubu'nun kurucu üyesi. I'm Just Heidi adlı kitabı Ağustos ayında yayınlandı.

Hamile kadınların Down sendromu hakkında doğru bilgiye sahip olmalarını istiyorum. İnsanların zamana ayak uydurmalarını ve bizi gerçekte olduğumuz gibi görmelerini istiyorum!

Heidi Crowter

Billie Eilish, ABD
Şarkıcı-besteci

Grammy Ödülü alan ve rekorlar kıran Billie Eilish, kız çocuklarını sömüren tacizcilere seslenen Your Power ve iklim değişikliğiyle ilgili All The Girls Go To Hell gibi şarkılarında olduğu gibi, müziğiyle sınırları zorlayan bir süperstar.

Glastonbury Festivali'nde ana sahneye çıkan en genç yıldız olan Eilish, ABD'de anayasal kürtaj hakkının Yüksek Mahkeme'ce iptal edilmesini sahnede protesto etti. Beden algısı, depresyonu ve Tourette sendromu konusunda açık konuşmaktan çekinmedi.

Müthiş bir dönemde yaşıyoruz. Kadınlar zirvede. Bir zamanlar ümitsizlik içindeydim. Çünkü benim gibi kızlar ciddiye alınmıyordu.

Billie Eilish

Sandya Eknaligoda, Sri Lanka
İnsan hakları aktivisti

İnsan hakları savunucusu Sandya Eknaligoda, Sri Lanka'daki iç savaş sırasında aile fertlerini yitiren binlerce kadına yardım etti. Ünlü bir araştırmacı gazeteci ve karikatürist olan, ayrılıkçı Tamil Kaplanları'na karşı hak ihlallerini araştıran ve hükümete eleştirileriyle bilinen kocası Prageeth Eknaligoda Ocak 2010'da kaybolmuştu.

İki çocuk annesi Eknaligoda, o tarihten bu yana adalet arıyor; eski başbakan Mahinda Rajapaksa'yı ve destekçilerini kocasının kaçırılmasından sorumlu tutuyor. Olayla ilgili şüpheliler tespit edilmiş olsa da hepsi beraat etti.

Her fırsatta başkaları adına mücadele eden, yaratıcı mücadeleyle ilgilenen, hakaretler ve iftiralara maruz kalsa da adanmışlık ve fedakarlıkla zorlukları aşan bir kadınım.

Sandya Eknaligoda

Gohar Eshghi, İran

Gohar Eshghi İran'da sebat ve dayanıklılığın sembolü haline geldi. Blog yazarı oğlu Sattar Beheshti on yıl önce gözaltında ölen Eshghi, o zamandan beri İranlı yetkilileri işkence ve cinayetle suçlayarak adalet çağrısında bulunuyor.

Eshghi, çocuklarının öldürülmesi nedeniyle adalet arayan kadınlardan oluşan Şikâyetçi Anneler'den biri. İran'ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney'i oğlunun ölümünden şahsen sorumlu tutan Eshghi, 2019 yılında Hamaney'i istifaya çağıran mektubun imzacılarından biriydi. Mahsa Amini'nin ölümünün ardından bu yıl düzenlenen protestolar sırasında Eshghi, protestocularla dayanışma amacıyla başörtüsünü çıkardı.

Joy Ngozi Ezeilo, Nijerya
Hukuk profesörü

Nijerya Üniversitesi Hukuk Fakültesi emekli dekanı ve eski Birleşmiş Milletler İnsan Ticareti Özel Raportörü Joy Ezeilo, uluslararası insan hakları alanında önde gelen bir otorite.

Son 25 yılda Nijerya'da 60.000 savunmasız kadına ücretsiz hukuki yardım ve sığınak sağlayan Women Aid Collective'in (WACOL) kurucu direktörü olan Ezeilo ayrıca, istismar mağdurlarına hızlı müdahale için Tamar Cinsel Saldırı Yönlendirme Merkezi'ni kurdu.

Profesör Ezeilo, başta insan hakları ihlal edilmiş kadınlar ve kız çocukları olmak üzere yoksullara sağladığı ücretsiz hukuki yardım ile pek çok hayata dokunmuş bir insan.

Ibijoke Faborode, Nijerya
ElectHER kurucusu

ElectHER (OnuSeç) kurucusu Ibijoke Faborode, Nijerya'da kadınların siyasi yaşama katılması ve temsiliyet eşitsizliğinin giderilmesi için çalışıyor. Afrika çapında 2000'den fazla kadının katılımını sağladı. #Agender35 kampanyası ile 2023'teki seçimlerde 35 kadın adayı insan kaynağı ve mali kaynaklarla destekleyen bir çalışma yürütüyor.

Faborode ayrıca seçim veri analizi için ilk feminist cep telefonu uygulamasını oluşturdu. Demokratik süreçleri geliştirmek için yeni yollar belirlenmesiyle ilgilenen Demokrasi ve Kültür Vakfı Liderlik Konseyi'nde yer alıyor.

Samrawit Fikru, Etiyopya
Teknoloji girişimcisi

Bilgisayar programcısı Samrawit Fikru, 17 yaşına kadar hiç bilgisayar kullanmamış olmasına rağmen, Etiyopya'nın taksi uygulaması RIDE'ın arkasındaki şirketlerden biri olan Hybrid Designs'ın kurucusu.

İşten sonra taksiye binerken kendini güvende hissetmemesi ve kendisinden ekstra ücret almak isteyen sürücülerle pazarlık yapmak zorunda kalması üzerine Fikru, 2000 dolardan daha az bir parayla bu uygulamayı kurmaya girişti. Şirket personelinin çoğu kadınlardan oluşuyor. Fikru, Etiyopya'nın teknoloji sektöründe yeni nesil genç kadın girişimcilere ilham vermek istiyor.

Kadınlara ait işletmelerin sayısı artıyor; şimdi yaratıcı fikirlerini hayata geçirecek finansmana erişmek için daha fazla genç kadına ihtiyacımız var.

Samrawit Fikru

Ceci Flores, Meksika
Aktivist

Ceci Flores'in 21 yaşındaki oğlu Alejandro 2015'te silahlı kişilerce kaçırıldı. Dört yıl sonra da 31 yaşındaki diğer oğlu Marco Antonio bir suç örgütü tarafından kaçırıldı. Flores, Meksika'daki zorla kaybetmelerin kurbanı olan çocuklarına ne olduğunu öğrenemeden ölme korkusundan dolayı aktivist olduğunu söylüyor.

Meksika, BM'nin "muazzam boyutlarda bir trajedi" olarak nitelediği bu olayda bu yıl korkunç bir eşiğe ulaştı ve kayıp listesi 100.000'i buldu. Flores'in liderliğinde Madres Buscadoras de Sonora kolektifi (Sonora'nın Arayan Anneleri) gizli mezarlarda kaybolan 1000'den fazla kişinin bulunmasına yardımcı oldu.

Geraldina Guerra Garcés, Ekvador
Kadın cinayetlerine karşı aktivist

Geraldina Guerra Garcés 17 yıldır kadın haklarını savunuyor ve Ekvador'da şiddete uğrayan kadınların korunmasına yönelik çalışma yürütüyor. Kadın cinayetlerinin toplumda daha görünür hale gelmesi için bilgi topluyor.

Cinayete kurban gitmiş kadınların anılarını canlı tutmak amacıyla Anı Haritası girişimini başlattı. Feminist İttifak ve Latin Amerika Cinsiyet Temelli Şiddete Karşı Ağ adlı kuruluşlar için kadın cinayetlerinin dökümünü tutup haritalandırıyor; toplumda kadınlara karşı tutum değişikliğini sağlamayı amaçlıyor. Guerra ayrıca Aldea Vakfı ve kadın sığınma evleri ağının da temsilcisi.

Kadın cinayetlerini önleyecek güçlü bir eylem yoksa kimse için gelişme söz konusu olmaz. Yeni yasalara rağmen kadınlar hâlâ öldürülüyor. Bunun değişmesi gerek.

Geraldina Guerra Garcés

Wegahta Gebreyohannes Abera, Tigray, Etiyopya
İnsani yardım görevlisi

Bir insani yardım görevlisi olan Wegahta Gebreyohannes Abera, aynı zamanda Tigray'daki savaşın neden olduğu yetersiz beslenmeyi ortadan kaldırmayı amaçlayan ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Hdrina'nın da kurucusu. Hdrina'nın savaştan etkilenen kadın ve çocuklara yardım etmek üzere, ülke içinde yerinden edilmiş kişiler için bir kampta acil beslenme programı ve bir kentsel bahçecilik projesi de dahil olmak üzere bir dizi projesi var.

Kuruluş ayrıca çatışmayla bağlantılı cinsel şiddet mağdurları ve savaşın yol açtığı yoksulluk nedeniyle seks işçiliğine yönelen kadınlar için bir kadın güçlendirme projesi yürütüyor.

Moud Goba, İngiltere
LGBTQI+ aktivisti

Kendisi de bir mülteci olan Moud Goba, neredeyse yirmi yıldır mültecilerin entegrasyonunu teşvik eden kitle örgütleriyle çalışıyor. Şu anda LGBTQI+ sığınmacılara ve mültecilere güvenli barınak sağlayan Micro Rainbow'un ulusal yöneticiliğini yapıyor. Evsizlere gece yatacakları yatak sağlayan barınma projesini yönetiyor ve onların istihdam edilebilirliğini artırmaya çalışıyor.

Goba yakın zamanda Afganistan'dan İngiltere'ye gelen LGBTQI+ kişilerin entegrasyon sürecini yönetti. UK Black Pride'ın (Birleşik Krallık Siyah Onur) kurucu üyelerinden biri ve şu anda mütevelli heyeti başkanı.

Dilek Gürsoy, Almanya
Kalp cerrahı

Almanya'da Türk göçmen bir ailenin çocuğu olarak doğan Dr. Dilek Gürsoy, önde gelen bir kalp cerrahı ve yapay kalp uzmanı. Almanya'da Forbes dergisi ona kapağında yer vermiş ve Avrupa'da yapay kalp nakli yapan ilk kadın cerrah olarak övgüyle söz etmişti.

On yılı aşkın bir süre yapay kalp üzerine araştırmalara öncülük etti. Bunu, organ bağışı oranının düşük olması nedeniyle organ nakline alternatif arayışıyla ve özellikle kadın anatomisine odaklanarak yaptı. Hayat hikayesini kitaplaştırdı ('Buradayım Çünkü İyiyim'). Şimdi de özel kalp kliniğini açma sürecinde.

Gehad Hamdy, Mısır
Diş hekimi ve cinsel tacize karşı aktivist

Diş hekimi Gehad Hamdy aynı zamanda sosyal medya platformunu cinsiyete dayalı şiddet ve cinsel taciz faillerine ışık tutmak için kullanan Mısırlı feminist bir girişim olan Speak Up'ın kurucusu ve yöneticisi. 2022'de Mısır'da kadınlara karşı işlenen bir dizi şiddet suçu bu konuya odaklanmasına neden oldu.

Kuruluş, kadınları istismar hakkında konuşmaya teşvik ederken, aynı zamanda yasal ve duygusal destek sağlıyor ve yetkililere harekete geçmeleri için baskı yapıyor. Hamdy'nin kampanyası, 2022 Dünya Adalet Forumu'nda eşit haklar ve ayrımcılık yapmama ödülünü aldı ve birçok kez takdirle karşılandı.

Önümüzde uzun bir yol var; henüz sona yaklaşmış değiliz. Aslında daha yeni başladık.

Gehad Hamdy

Sofía Heinonen, Arjantin
Çevreci

Kendini biyolojik çeşitliliği korumaya adamış olan biyolog Sofía Heinonen, Arjantin'in ana sulak alanı ve dünyanın en büyük ekosistemlerinden biri olan Iberá Bataklığı'nın yeniden yabanlaştırılmasıyla, Güney Amerika'da bazı canlıların yok olması krizini tersine çevirmeye yönelik ilk çabalara öncülük etti. 30 yıldan uzun süredir, koruma altına alınan alanların oluşturulmasına destek veriyor.

Heinonen önderliğinde, Arjantin'i Yeniden Yabanlaştırma projesi, özel arazileri koruma altındaki milli parklara dönüştürmeyi ve ekosistemleri restore etmek ve sürdürülebilir ekoturizm oluşturmak için yerli türleri tanıtmayı amaçlayan bir model kapsamında Patagonya bozkırları da dahil olmak üzere dört ana ekolojik bölgede faaliyet gösteriyor.

Judith Heumann, ABD
Engelli hakları savunucusu

Judith Heumann, hayatını engelli insanların hakları için mücadele etmeye adamış bir insan. Çocukken geçirdiği çocuk felcinin ardından New York'ta, tekerlekli sandalye kullanan ilk öğretmen oldu.

Engelli hakları hareketinin uluslararası düzeyde tanınan bir lideri; ABD'deki en uzun federal bina oturma eylemine katıldı ve önemli mevzuatın uygulanmasında etkili bir rol oynadı. Heumann hem Clinton hem de Obama yönetimlerinde görev yaptı ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda 20 yıllık deneyime sahip.

"30 yılı aşkın bir süredir engelli bireylerin insan haklarını küresel düzeyde geliştirmek için çalışan Judith'ten gerçekten ilham aldım. Kendisi yorulmak bilmeyen bir hak savunucusu olmaya devam ediyor ve engelli hakları hareketindeki önemli anların bir parçası oldu."

Erika Hilton, Brezilya
Politikacı

Erika Hilton, Brezilya Ulusal Kongresi'ne seçilen ilk siyah trans kadın; ırkçılığa karşı, LGBTQ+ ve insan hakları için kampanya yürüten bir aktivist.

Gençliğinde muhafazakâr ailesi onu evden kovdu; üniversiteye gitmeden önce sokaklarda yaşadı. Öğrencilik hayatında siyasete katılan Hilton, São Paulo'ya taşındı ve sol görüşlü PSOL partisine katıldı. 2020 yılında belediye meclisine seçildi ve Brezilya'nın en büyük kentinde açlığa karşı belediye fonu kurulmasını sağlayan yasayı kaleme aldı.

Mücadelemiz - siyah, Latin, beyaz, yoksul, zengin, cis veya trans olalım - eşit haklara, eşit ücretlere ulaşmak ve cinsiyete dayalı şiddeti sona erdirmek içindir.

Erika Hilton

Kimiko Hirata, Japonya
İklim kampanyacısı

Kömür enerjisi karşıtı olan Kimiko Hirata, hayatının neredeyse yarısını Japonya'yı iklim değişikliğinin en büyük nedenlerinden olan fosil yakıtlara olan bağımlılığından kurtarmak için mücadele ederek geçirdi. Kitleler içinde yürüttüğü kampanyası, planlanan 17 termik santralin iptal edilmesiyle sonuçlandı. Hirata, Goldman Çevre Ödülü'nü kazanan ilk Japon kadın.

Hirata, 1990'larda Al Gore'un Earth in the Balance kitabını okuduktan sonra iklim aktivisti olmak için bir yayınevindeki işini bıraktı. Şu anda Ocak 2022'de kurulan ve karbonsuzlaştırmayla uğraşan bağımsız kuruluş Climate Integrate'in CEO'su.

Jebina Yasmin Islam, İngiltere
Aktivist

Eylül 2021'de Londra'da bir parkta öldürülen ilkokul öğretmeni Sabina Nessa'nın kız kardeşi Jebina Yasmin Islam, İngiltere'de kadınlar için güvenli sokaklar hareketinin savunucusu oldu. Sanıkların ceza için mahkemeye çıkmaları yönünde yasada değişiklikler yapılması için kampanya yürüttü.

Kız kardeşinin öldürülmesinin ardından İslam, İngiltere hükümetinin yeterli destek vermemesini eleştirerek bunun erkek şiddetine ne kadar az önem verildiğinin bir göstergesi olduğunu söyledi. Irk ayrımcılığından da söz eden İslam, ailelerinin "normal bir beyaz İngiliz ailesi" olması halinde daha iyi muamele göreceklerini söyledi. Islam kız kardeşini "güçlü, korkusuz ve zeki" ve "inanılmaz bir rol model" olarak tanımlıyor.

"Kendinizi gezegendeki herkesten daha çok sevin."

Sabina Nessa

Sabina Nessa'nın günlüğünden, kız kardeşi Jebina tarafından paylaşılan bir mesaj

Ons Jabeur, Tunus
Tenisçi

Tunuslu tenis yıldızı Ons Jabeur, 2022 Wimbledon Şampiyonası'ndaki tarihi başarısının ardından Açık'ta Grand Slam finaline ulaşan ilk Arap / Afrikalı kadın oldu. Sadece birkaç ay sonra da Amerika Açık'ta finale yükseldi.

Henüz üç yaşındayken tenis oynamaya başlayan 28 yaşındaki sporcu, Kadın Tenisçiler Birliği (WTA) sıralamasında iki numaraya kadar yükselerek kadın ya da erkek bir Arap ya da Afrikalı'nın ulaştığı en yüksek pozisyona ulaştı. Jabeur kariyerinde üç tek kadınlar şampiyonluğu kazandı ve yeni nesil oyunculara ilham vermesiyle tanınıyor.

Sneha Jawale, Hindistan
Sosyal hizmet görevlisi

Aralık 2000'de ailesi daha fazla başlık parası talebini yerine getiremeyince Sneha Jawale'nin kocası onu gazyağı ile ateşe verdi. Aile polise şikayette bulunmadı. Kocası oğullarıyla birlikte evi terk ettikten sonra, insanlarla yüz yüze gelmeyeceği tarot kartı okuma ve senaryo yazarlığı gibi işlerle hayatını yeniden kurmaya karar verdi.

Şimdi sosyal hizmet görevlisi olarak çalışan Jawale'den, Delhi'de toplu tecavüze uğradıktan sonra hayatını kaybeden Nirbhaya olarak anılan kadının adını taşıyan ve şiddetten kurtulanların deneyimlerine dayanan aynı adlı tiyatro oyununda rol alması istendi. Dünyanın dört bir yanındaki izleyicilere performans sergilemek, korkularının üstesinden gelmesine yardımcı oldu.

Toplumun yanık ve kezzaplı saldırı mağdurlarına karşı tutumu son 10 yılda değişim gösterdi. Ben kendimi Dünya Güzeli ya da Kainat Güzeli'nden daha aşağı görmüyorum. Güzelim diyorum ve güzel hissediyorum.

Sneha Jawale

Park Ji-hyun, Güney Kore
Siyasi reformcu

Park Ji-hyun üniversite öğrencisiyken kimliğini ortaya koymadan, Güney Kore'nin 'Nth Room' olarak bilinen en büyük çevrimiçi cinsel suç ağlarından birinin çökertilmesine yardımcı oldu. Bu konudaki deneyimlerini bu yıl kamuoyuna açıkladı ve genç kadın seçmenleri hedefleyerek siyasete atıldı.

Demokrat Parti cumhurbaşkanlığı yarışını kaybettiğinde Park geçici liderlerden biri olarak atandı. Ayrıca dijital cinsel suçlarla mücadeleye odaklanan kadın komisyonunda yer aldı. Haziran ayında partisi daha fazla kayıpla karşı karşıya kalınca Park istifa etti. Şu anda resmi bir rolü olmadan, siyasette toplumsal cinsiyet eşitliği için çaba göstermeye devam ediyor.

Küresel olarak, dijital cinsel suçlar kadın haklarını tehdit ediyor ve bu sorunu dayanışma içinde çözmemiz gerekiyor.

Park Ji-hyun

Zahra Joya, Afganistan
Gazeteci

Zehra Joya, Taliban yönetimi altında altı yıl boyunca 'Muhammed' adını kullandı ve okula gitmek için erkek gibi giyindi. ABD önderliğindeki koalisyon güçleri 2001'de Taliban'ı devirdiğinde okula Zehra adıyla geri döndü. 2011'de gazeteci olarak çalışmaya başladı ve çoğu zaman haber odasındaki tek kadın muhabirdi.

Zehra Joya, Afganistan'ın tek feminist haber ajansı olan ve adını Taliban tarafından taşlanarak öldürülen 19 yaşındaki bir genç kızdan alan Rukhshana Media'nın kurucusu. 2021'de Afganistan'dan tahliye edildi ve şimdi Rukhshana Media'yı İngiltere'den yönetiyor. 2022'de Gates Vakfı'nın Fark Yaratanlar Ödülü'nü kazandı.

Kelimelerin gücüne inanıyorum ve kadınların karşı karşıya olduğu adaletsizlikler hakkında konuşmamız gerek.

Zahra Joya

Reema Juffali, Suudi Arabistan
Araba yarışçısı

Reema Juffali 2018 yılında Suudi Arabistan'ın ilk kadın profesyonel yarış pilotu olarak tarihe geçti. Bu yıl, Uluslararası GT Açık'ta yarışmak ve Suudi Arabistanlıların motor yarışlarına erişimini ve katılımını artırmak için kendi takımı Theeba Motorsport'u kurdu. Profesyonel sürücü, takım aracılığıyla sporda çeşitliliği artırmak için çeşitli eğitim fırsatları ve programlar oluşturuyor.

Dünyadaki diğer kadın yarış pilotları için bir rol model olan Juffali, Theeba Motorsport ile prestijli Le Mans 24 saat yarışına katılarak bir ilki daha gerçekleştirmeyi umuyor.

Toplumda kadınlara yönelik pek çok klişe varlığını sürdürüyor. Anlamlı ve kalıcı bir değişimin gerçekleşmesi için toplumdan olduğu kadar evden de destek gelmesi gerekiyor.

Reema Juffali

Saçlarını kesen kadınlar, İran
Protestocu

İran'da kadınların saçlarını başörtüsüyle örtmelerini gerektiren katı kuralları ihlal ettiği iddiasıyla 13 Eylül'de Tahran'da ahlak polisi tarafından tutuklanan 22 yaşındaki Kürt kadın Mahsa Amini'nin ölümünün ardından bu yıl İran'da geniş çaplı protestolar patlak verdi.

Bu yıl kadınların protestolarda oynadıkları rolü, özgürlükleri için ve zorunlu başörtüsüne karşı verdikleri mücadeleyi görünür kılmak istedik.

Saç kesmek, dünyanın dört bir yanındaki ünlülere, politikacılara ve kampanyacılara yayılan hareketin sembollerinden biri haline geldi. İran'daki bazı topluluklar için bu geleneksel bir yas işareti.

Kadri Keung, Hong Kong

Yaşlılar ve farklı bedenlere sahip kişiler için estetik açıdan hoş giysiler tasarlamak Kadri Keung için bir tutku. Kadri 2018'de annesi Ophelia Keung ile birlikte, yaşlılara yönelik giysilerin genellikle stil ve işlevsellikten yoksun olduğunu fark edip moda markası RHYS'yi kurdu.

Giysi tasarımı mezunu olan Keung, tasarımlarında bilgisini müşterinin ihtiyaçlarıyla birleştiriyor. Markası, aralarında engellilerin de bulunduğu, imkanları kısıtlı 90 kadını istihdam etti ve eğitti. Keung 2022 yılında, modaya uygun işlevsel ürünleri tanıtan kapsayıcı bir marka olan Boundless'ı kurdu.

Judy Kihumba, Kenya
İşaret dili tercümanı

İşitme engelli annelerin ruh sağlığı ve sağlıklı yaşamının savunucusu olan Judy Kihumba, Kenya'daki bazı hastanelerde işaret dili tercümanı bulunmadığını fark etmiş ve sağlık bilgilerinin tüm kadınlar için erişilebilir hale getirilmesi için müdahale etmişti.

Kihumba, Talking Hands, Listening Eyes on Postpartum Depression (THLEP: Postpartum Depresyonu Konuşan Eller, Dinleyen Gözler) adlı kuruluşun kurucusu ve işitme engelli kadınlara annelik yolculuklarında yardımcı oluyor. Kihumba, 2019'da kendisi de doğum sonrası depresyonu yaşadıktan sonra bu girişimde bulundu. Bu yıl 78 işitme engelli anneyi sağlık görevlileri ve danışmanlarla bir araya getiren ilk grup bebek partisini düzenlediler.

Marie Christina Kolo, Madagaskar
İklim girişimcisi

Yeşil sosyal girişimci ve ekofeminist Marie Christina Kolo, Madagaskar'ın COP27'deki resmi delegasyonunda yer aldı. Ülkesi, milyonlarca insanın gıdaya erişimini zorlaştıran art arda kuraklıklara maruz kaldı. Kolo iklim değişikliğinin insan hakları ve toplumsal cinsiyet boyutlarına odaklanıyor. BM, Madagaskar'daki durumu dünyanın ilk iklim değişikliği kaynaklı kıtlığı olarak niteledi.

Kolo, yeşil ekonomi yoluyla yoksullukla mücadele etmeyi amaçlayan People Power Inclusion adlı STK'nın bölge direktörü. Green'N'Kool adlı sosyal girişimi, iklim adaleti için önde gelen bir ulusal platform. Cinsiyete dayalı şiddete maruz kalmış biri olarak, tecavüz kültürüne karşı mücadele eden Women Break the Silence hareketini kurdu.

İklim etkisinin, ataerkilliğin ve şiddetin zavallı kurbanları olarak görülmek istemiyoruz. Biz kadınların tüm zorluklara rağmen dirençli olabildiğini gördüğümde kendimi çok iyimser ve gururlu hissediyorum.

Marie Christina Kolo

Iryna Kondratova, Ukrayna
Çocuk doktoru

Ağır bombardıman altında olmalarına rağmen Dr. Iryna Kondratova ve ekibi, Harkov Bölgesel Perinatal Merkezi'ndeki hamile kadınlara, yeni doğanlara ve annelere bakmaya devam etti. Hastanenin bodrum katında bir doğum koğuşu kurdular ve hava saldırısı sirenleri çalarken bile hareket ettirilemeyen yoğun bakım bebeklerinin yanında kalarak kendi hayatlarını riske attılar.

Merkezin yöneticisi olarak Dr. Kondratova, karşılaştıkları zorlukları anlatmak için Mart ayında David Beckham'ın Instagram hesabını kullandı. Ekibi 2014'ten bu yana Luhansk ve Donetsk'ten 3000'den fazla kadına tıbbi ve psikolojik destek sağladı.

Evlerimiz, yollarımız, elektrik santrallerimiz, hastanelerimiz ve hayatlarımız yıkıldı. Hayallerimiz, umutlarımız ve inancımız ise her zamankinden daha canlı ve daha güçlü.

Iryna Kondratova

Asonele Kotu, Güney Afrika
Teknoloji girişimcisi

Asonele Kotu, doğum kontrol implantını çıkarmak isteyip de kendisine yardım edecek kimseyi bulamayınca kafasında bir iş fikri doğdu. Daha sonra, regl yoksulluğunu gidermek ve ergen hamileliklerini azaltmak için teknoloji çözümleri sunan bir start-up olan FemConnect'i kurdu.

Platform, kullanıcıların cinsellik ve üreme ile ilgili uzaktan sağlık hizmetlerine, kadın hijyen ürünlerine ve doğum kontrol yöntemlerine hiçbir damgalama ya da ayrımcılık olmadan, internetten yemek siparişi verir gibi erişebilmelerini sağlıyor. Kotu, regl yoksulluğunu ortadan kaldırma ve özellikle risk altındaki gençler ile marjinalleştirilmiş ve yetersiz hizmet alan topluluklar için kaliteli sağlık hizmetlerine erişimi iyileştirme konusuna odaklanıyor.

Gençlerin sorunlara çözüm üretme kararlılığını izlemek, bir sonraki neslin ebeveynlerimizin yaşadığı zorlukları yaşamamasını sağlamak çok güzel.

Asonele Kotu

Layli, İran
Protestocu

İran'daki mevcut protestoların ikonik görüntülerinden biri, saçlarını at kuyruğu yapan ve sokaklarda protestolara devam etmeye hazırlanan genç bir kadının arkadan çekilmiş fotoğrafıydı. Bu fotoğraf protestocuların cesaretinin sembolü haline geldi, ama kimliği gösteriler sırasında öldürülen 22 yaşındaki Hadis Najafi ile karıştırıldı.

BBC Farsça Servisi fotoğraftaki gerçek kadınla konuştuğunda, "Hadis Najafi ve Mahsa Amini gibi insanlar için savaşacağını" söyledi. "İran rejimi bizi ölüm tehdidiyle korkutamaz. İran'ın özgürlüğü için umudumuz var."

Mie Kyung (Miky) Lee, Güney Kore
Prodüktör

Sanatın tutkulu bir destekçisi olan Miky Lee, Kore'deki bir kültürel dalgaya öncülük ediyor. K-pop'un küresel başarısının ardındaki itici güç ve müzik festivali KCON'un mimarı ve aynı zamanda en iyi film dalında Oscar kazanan ilk yabancı film olan Parasite'ın da baş yapımcısı.

Lee, Güney Kore'nin güçlü film ve TV stüdyosu, cep telefonu operatörü ve müzik yapım şirketine sahip olan CJ ENM holdinginin de Başkan Yardımcısı.

"Tam anlamıyla GÜÇLÜ KADIN ve benim için bir rol model. Ülkesinin kültürünü temsil ediyor ve dünyaya tanıtıyor ve bunu soylu bir şekilde yapıyor" - Rebel Wilson

Ursula von der Leyen, Almanya
AB Komisyonu Başkanı

AB Komisyonu'nun ilk kadın başkanı olan Alman siyasetçi Ursula von der Leyen, Angela Merkel'in kabinesinde görev yaptı ve Almanya'nın ilk kadın Savunma Bakanı oldu.

Brüksel'de doğan Leyen, siyasete atılmadan önce ekonomi ve tıp eğitimi aldı. AB'nin en üst düzey görevini 2019'da üstlendi ve o zamandan beri Brexit, Covid-19 salgını ve Ukrayna'daki savaş boyunca bloğa liderlik etti. Bu yıl kabul edilen ve şirket yönetim kurullarında cinsiyet dengesini zorunlu kılan AB yasasının arkasındaki itici güçlerden biri oldu.

Avrupa kriz üstüne kriz yaşadı ve Ursula von der Leyen AB'nin bu zorlukları birlikte aşmasına yardımcı olma konusunda büyük bir kararlılık gösterdi. Zor zamanlarda yaşıyoruz ve o sarsılmaz bir liderlik sergiledi.

Erika Liriano, Dominik Cumhuriyeti
Kakao girişimcisi

Kakao tedarik zincirini yeniden tasarlamayı hedefleyen Erika Liriano, Dominik Cumhuriyeti'nde kâr paylaşımına dayanan bir ihracat girişimini yönetiyor. Liriano, kakao üretim ve dağıtımını daha adil ve sürdürülebilir hale getirmek amacıyla kız kardeşi Janett ile birlikte INARU'yu kurdu. Girişimleri bu yıl tohum finansmanı aldı.

Tarihsel olarak kakao üretimi sektöründe küçük toprak sahibi çiftçiler sömürülmüştür. INARU ise Dominikli üreticiler için etik kaynak ve adil ücret sağlıyor. New York'ta doğan kız kardeşler, Dominik Cumhuriyeti'nde çiftçi ve girişimci bir aileden geliyor. Ülke genelinde kadınlar tarafından işletilen çiftlikler, kooperatifler ve tedarikçilerle ortaklık yapıyorlar.

Bir kadının kendisi için ne tür bir yaşam istediğini seçme gücü de dahil olmak üzere, kendi yolunu belirleme gücü, tüm insanların sahip olması gereken bir haktır.

Erika Liriano

Naomi Long, Kuzey İrlanda
Politikacı

Eski Adalet Bakanı Naomi Long, bu yıl Kuzey İrlanda'da uygunsuz fotoğraf çekimi, siber teşhircilik ve 'kaba seks' savunmasının kaldırılması da dahil olmak üzere bir dizi yeni cinsel suçla mücadele etmek üzere yasal düzenlemeler getirdi. Kendisi de ölüm tehditleri alan Long, kadın siyasetçilere yönelik taciz konusunda da farkındalık yaratmaya çalıştı.

Asıl mesleği inşaat mühendisliği olan Long, 1995 yılında İttifak Partisi'ne katıldı. Belfast Belediye Başkanı olarak görev yaptıktan sonra, 2010 yılında Avam Kamarası'na seçilen ilk İttifak Partili milletvekili oldu ve eski Kuzey İrlanda Özerk Yönetimi Başbakanı Peter Robinson'u 30 yılı aşkın bir süredir oturduğu koltuğundan indirdi.

İstismarın yaygın olduğu bir ortam yaratan tutumlarla mücadele etmemiz gerekiyor. Bu da hepimizin doğrudan ve tutarlı bir şekilde erkek egemenliği, cinsiyetçilik ve kadın düşmanlığı kültürüne meydan okuması demektir.

Naomi Long

Naja Lyberth, Grönland
Psikolog

Travma terapisti Naja Lyberth, 1960-70'lerde Danimarkalı doktorların Grönland'daki İnuit halka uyguladığı doğum kontrolü kapsamında, kendisine spiral takıldığında 13 yaşındaydı. 4500 kız çocuğu ve kadını etkilediği sanılan bu uygulamanın araştırılması için Danimarka ve Grönland bu yıl resmi bir anlaşmaya vardı.

Lyberth, bu uygulama nedeniyle üreme sorunları yaşayan kadınlara yardımcı olacak bir kampanya yürütüyor. Kadınların irtibata geçmesi ve birbirine destek olması için bir Facebook grubu oluşturdu.

Olumsuz tecrübeler yaşamış olsa da ayakta kalan kadınlar diğer kadınlara rol model oluyor. Ses çıkarmak korkuyu yok ediyor. Korkularımızın bizi kontrol etmesine izin veremeyiz.

Naja Lyberth

Ayesha Malik, Pakistan
Yargıç

Bu yıl Pakistan Yüksek Mahkemesi'nin ilk kadın yargıcı olarak atanan Yargıç Ayesha A. Malik, kadın haklarını koruyan kararlara imza attı. Bu kararlar arasında tecavüz mağdurlarına uygulanan "iki parmak testini" yasaklayan kararı dönüm noktası oldu. 2021'de yasaklanana dek, cinsel saldırı vakalarının muayenesinde bu 'bekaret testleri' yapılıyordu.

Malik, Yüksek Mahkeme'deki görevinin yanı sıra, dünyanın dört bir yanındaki yargıçlar için eğitimler düzenliyor ve Pakistan'da kadın yargıçlar için konferansların açılışını yaparak adalet sistemine toplumsal cinsiyet perspektifinin dahil edilmesi için tartışmaları teşvik ediyor.

Kadınlar, kendi bakış açılarını ve hikayelerini içeren, deneyimlerini paylaşan yeni bir anlatı yaratmalı.

Ayesha Malik

Hadizatou Mani, Nijer
Kölelik karşıtı aktivist

Hadizatou Mani, Nijer'de 'wahaya' uygulaması kapsamında, nüfuzlu bir erkeğin dört yasal eşine hizmet etmesi için gayri resmi 'beşinci eş' olarak 12 yaşında satılıp köleleştirilmişti. Mani 2005 yılında yasal olarak serbest kaldıktan sonra yeniden evlendi, ancak eski 'efendisi' onu iki eşlilikle suçlayıp dava açtı. Suçlu bulunan Mani altı ay hapis cezasına çarptırıldı.

Karara itiraz edince Nijer Yüksek Mahkemesi 2019 yılında Mani'nin mahkumiyetini bozdu ve 'wahaya' uygulamasını yasakladı. Şimdi kölelik karşıtı bir aktivist olan Mani, diğer kadınların kölelikten kaçmasına yardımcı olmaya çalışıyor.

Nigar Marf, Irak
Hemşire

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki ana yanık ünitesinde başhemşire olarak görev yapan Nigar Marf, kendini yakma eyleminde bulunan kadınların tedavisiyle de ilgileniyor. Bu, bölgedeki genç kadınlar arasında bir protesto biçimi olarak hâlâ yaygın bir uygulama.

Marf yaklaşık 25 yıldır hastanelerde hem pediatrik yanık hem de yoğun bakım alanında çalışıyor. Tedavi ettiği kadınların çoğu kendilerini yakmadan önce zihinsel ve fiziksel istismara maruz kalmış; bazılarının yaşı 16'ya kadar iniyor.

Oleksandra Matviichuk, Ukrayna
İnsan hakları avukatı

Oleksandra Matviichuk, 15 yıl boyunca Sivil Özgürlükler Merkezi'ni (CCL) yönetti. Ukrayna'nın işgalinden sonra, Rusya'nın işlediği savaş suçlarını belgeleme çalışmaları nedeniyle 2022 Nobel Barış Ödülü'nü alanlardan biri oldu.

CCL, insan haklarına odaklanıyor ve 1960'lardaki Ukraynalı muhaliflerin mirasını taşıyor. Merkez 2014 yılında savaş suçlarını belgelemek üzere Kırım, Luhansk ve Donetsk'e giden ilk insan hakları kuruluşu oldu. Şimdi ise Çeçenistan, Moldova, Gürcistan, Suriye, Mali ve Ukrayna'da işlendiği iddia edilen insan hakları ihlalleri nedeniyle Rusya'nın soruşturulması için uluslararası bir mahkeme kurulması çağrısında bulunuyorlar.

Cesaretin cinsiyeti yoktur.

Oleksandra Matviichuk

Laura McAllister, Galler
Profesör ve eski futbolcu

Galler kadın futbol takımının eski kaptanı Laura McAllister, spor alanında çeşitli üst düzey görevlerde bulundu. Halen UEFA Kadın Futbolu Komitesi Başkan Yardımcısı olan McAllister, Nisan 2021'de FIFA Konseyi'nde UEFA temsilcisi olarak seçildi. Galler Futbol Federasyonu Vakfı'nda yönetim kurulu üyesi.

Halen Cardiff Üniversitesi'nde profesör olan McAllister, Galler siyaseti konusunda da uzman. Bu yıl Galler tarafından Katar'daki Dünya Kupası'na katılmak üzere LGBT spor elçisi olarak seçildi. Stadyuma girerken LGBTQI+ topluluğuna desteğini gösteren 'gökkuşağı duvarı' şapkasını çıkarması istendi.

Milli, Tayland
Rap sanatçısı

Daha çok sahne adı Milli'yle tanınan sanatçı ve söz yazarı Danupha Khanatheerakul, gerçeklikten uzak güzellik standartları ve cinsel rıza gibi konuları ele almak için tartışmalı şarkı sözlerini kullanıyor. Birden fazla dil ve lehçeyi kullanan rapçi, Tayland'ın transseksüel topluluğunun kullandığı argodan da yararlanıyor. Kısa süre önce BABB BUM BUM adlı ilk albümünü duyurdu.

Bu yıl Coachella festivalinde Taylandlı kalıplaşmış kişiliklere ve hükümete meydan okuyarak ve sahnede geleneksel Tayland tatlısı mangolu sütlaç yiyerek viral oldu. Geçen yıl Tayland hükümetinin Covid-19 müdahalesini eleştirdiği için hakaret suçlamasıyla karşı karşıya kaldığında #SaveMilli etiketi trend olmuştu.

Zara Mohammadi, İran
Eğitimci

Nojin Sosyo-Kültürel Derneği'nin kurucularından biri olan Zara Mohammadi, on yılı aşkın bir süredir kendisini İran'ın üçüncü büyük şehri Senendec'de Kürtçe öğretmeye adamış durumda.

İran anayasası bölgesel ve etnik dillerin eğitimde serbestçe kullanılabileceğini söylüyor, ancak avukatlar ve aktivistler uygulamada durumun böyle olmadığını, bu nedenle çocukların okulda anadillerini öğrenemediklerini söylüyorlar. İran hükümeti Mohammadi'yi "ulusal güvenliği bozmak amacıyla gruplar ve topluluklar oluşturmakla" suçladı ve beş yıl hapis cezasına çarptırdı. Mohammadi Ocak 2022'den beri hapiste.

Narges Mohammadi, İran
Ölüm cezasına karşı aktivist

Gazeteci ve Nobel Barış Ödülü adayı Narges Mohammadi, İran'daki İnsan Hakları Savunucuları Merkezi'nin başkan yardımcısı ve idamın kaldırılması için yorulmak nedir bilmeden kampanya yürütüyor. Ülkedeki mevcut gösteriler sırasında Evin cezaevinden bir mektup göndererek BM'den İran hükümetinin protestoculara ölüm cezası vermesini engellemesini istedi.

Mohammadi 2010 yılında 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı, daha sonra kefaletle serbest bırakılırken Evin'deki mahkumlara yapılan muameleyi eleştiren bir konuşma yapınca cezası 16 yıla çıkarıldı. Beyaz İşkence adlı kitabı hücre hapsini konu alıyor ve 16 eski mahkumla yaptığı görüşmelere dayanıyor. Siyasi aktivist eşi Taghi Rahmani ve iki çocuğuyla birlikte sürgünde yaşıyor.

Rita Moreno, Porto Riko/ABD
Aktris

Rita Moreno, Emmy, Grammy, Oscar ve Tony Ödülü kazanarak EGOT statüsü elde eden çok az sayıda sanatçıdan biri. Broadway'deki ilk çıkışını 13 yaşında yapan Porto Rikolu aktris, şarkıcı ve dansçı 70 yıla yayılan görkemli bir kariyere sahip.

Singin' in the Rain ve The King and I (Kral ve Ben) filmlerinde rol aldı ama orijinal West Side Story'deki (Batı Yakası Hikayesi) Anita rolüyle Oscar kazanan ilk Latin Amerikalı sanatçı oldu. Filmin Steven Spielberg tarafından çekilen ve büyük beğeni toplayan yeni versiyonunda, Spielberg şimdi 90'lı yaşlarında olan Moreno için tamamen yeni bir karakter yazdı.

Mia Mottley, Barbados
Başbakan

Barbados'un ilk kadın başbakanı Mia Mottley, Ocak ayında büyük oy farkıyla ikinci kez seçildi. 2008'den beri İşçi Partisi lideri. Karayip adalarının İngiltere'deki Kraliyet ile bağlarını koparmasına önayak olup dünyanın en yeni cumhuriyetinin ortaya çıkmasını sağladı.

Mottley, iklim değişikliği konusunda da açık sözlülüğüyle biliniyor. COP27 toplantısında zengin ülkeleri iklim krizi konusunda gerekli adımları atmamakla eleştirdi; adım atılmazsa 2050'de iklim kaynaklı bir milyar mülteci olacağı uyarısında bulundu.

Salima Rhadia Mukansanga, Ruanda
Hakem

Uluslararası futbol için tarihi bir an olarak Salima Rhadia Mukansanga, FIFA tarafından 2022 Katar Erkekler Dünya Kupası'nda görev alan ilk üç kadın hakemden biri olarak seçildi. Bu, turnuvanın 92 yıllık tarihinde bir ilk.

Geçtiğimiz Ocak ayında, erkekler Afrika Uluslar Kupası'nda maç yöneten ilk kadın hakem oldu ve Tokyo'daki Olimpiyat Oyunları'nda da görev aldı. Uluslararası kadın futbolunda da en üst düzeydeki maçları yönetmişti. Spora geçiş yapmadan önce ebelik eğitimi almıştı.

Monica Musonda, Zambia
İş kadını

Şirket avukatlığı yaparken girişimciliğe başlayan Monica Musonda, Zambiya merkezli bir gıda işleme şirketi ve Güney Afrika bölgesinde hazır erişte üreten Java Foods'un kurucusu ve CEO'su. Musonda, Zambiya'nın buğday verim kapasitesi avantajı, daha kolay gıdalara talep artışı ve değişen tüketim kalıplarından yararlanarak daha uygun fiyatlı gıda ürünleri üretmek istiyor.

Beslenme ile ilgili çalışmaları olan Musonda, diğer birçok kadın girişimciye kılavuzluk yapıyor ve iş dünyasındaki kadınları etkileyen konular üzerine konuşmalar yapıyor. Çok sayıda ödül kazanan Musonda, Afrika'nın tarım ve gıda sistemlerini güçlendirmeye yönelik çalışmalarıyla tanınıyor.

Ifeoma Ozoma, ABD
Kamu politikası ve teknoloji uzmanı

Ifeoma Ozoma, eski işvereni Pinterest'i cinsiyet ve ırk ayrımcılığı yapmakla suçlayıp kendi gizlilik anlaşmasını (NDA) ihlal ettikten sonra çalışanların işyerinde kötü muameleyle mücadele etmelerine yardımcı olmaya karar verdi. California'daki her çalışanın, gizlilik sözleşmesi imzalayıp imzalamadığına bakılmaksızın, ayrımcılık veya tacizle ilgili bilgi paylaşmasına olanak tanıyan Silenced No More Act'in (Susturulmaya Son Yasası) sponsorlarından biri oldu. Pinterest, Ozoma'nın iddialarının ardından bir işyeri soruşturması yaptı ve yasayı desteklediğini açıkladı.

Ozoma ayrıca çalışanların seslerini duyurmalarına yardımcı olacak bir kaynak koleksiyonu olan The Tech Worker Handbook'u (Teknoloji Çalışanları Kılavuzu) oluşturdu ve teknoloji sektöründe eşitlik konusunda kuruluşlara danışmanlık yapan Earthseed'i kurdu.

Yuliia Paievska, Ukrayna
Paramedik

Ukraynalı sivil sağlık görevlisi Yuliia Paievska, yüzlerce yaralı sivil ve askeri personeli kurtarmasıyla tanınan gönüllü sağlık birimi Taira'nın Melekleri'nin kurucusu. Daha çok Taira olarak bilinen Yuliia Paievska, Mariupol'den sivillerin tahliyesine yardım ederken Mart ayında Rus güçleri tarafından yakalandı.

Kuşatma altındaki kentte ekibinin çalışmalarını belgelemek için vücut kamerası kullanıyordu ve görüntüler medyaya verildi. Üç ay sonra serbest bırakılan Paievska, esareti sırasında karşılaştığı zorlu koşullar hakkında konuştu ve gözaltını "cehennem" olarak tanımladı.

Tamana Zaryab Paryani, Afganistan
Aktivist

Ocak ayında eğitim ve çalışma hakkı için düzenlenen bir mitinge katıldıktan günler sonra Tamana Zaryab Paryani ve kız kardeşleri silahlı erkekler tarafından evlerinden zorla götürülürken görüldü. Taliban, uluslararası kınama ve serbest bırakılmaları çağrılarına rağmen olaya karıştığını reddetti.

Paryani tutuklanmaya tepkisini filme almayı başardı ve internette yayınladı. Paryani'nin viral olan videosu kaybolan kadın aktivistlere dikkat çekti. Üç hafta gözaltında tutulduktan sonra serbest bırakıldı. Şu anda Almanya'da yaşayan Paryani, İranlı kadınlarla dayanışmak için başörtüsünü yaktı; bu hareketi pek çok Afgan kadın tarafından tartışmalı bulundu.

Dünya kadınları ilerleme kaydederken, Afganistanlı kadınlar yirmi yıl geriye itildi. Kadınların yirmi yıllık kazanımları ellerinden alındı.

Tamana Zaryab Paryani

Alice Pataxó, Brezilya
Yerli hakları aktivisti

İklim kampanyası yürüten gazeteci Alice Pataxó Brezilya hükümetinin son çevre ve tarım politikalarının yerlilerin toprak haklarını nasıl etkilediği konusunda farkındalık yaratmaya çalışıyor. Pataxó halkının sesi olarak, yerli topluluklar hakkındaki sömürgeci anlayışa karşı koyuyor ve çevre aktivistleri cinayetlerini aydınlatmak istiyor.

Colabora'ya yazan Pataxó ayrıca YouTube kanalı Nuhé'ye de içerik üretiyor. (Nuhé Brezilya'daki yerli halkın dayanıklılığını ifade eden bir terim)

"Bu yılın BBC 100 Kadın listesi için Alice Pataxó'yu aday göstermekten onur duyuyorum. Alice'in iklim, cinsiyet eşitliği ve yerli hakları konusunda verdiği sarsılmaz mücadele, sürdürülebilir ve daha eşit bir dünyanın yakın olduğuna dair umudumu besliyor."

Roya Piraei, İran
Aktivist

Eylül ayında Roya Piraei'nin bir görüntüsü viral oldu. 62 yaşındaki annesi Minoo Majidi, İran'da Kürtlerin en yoğun olduğu şehir olan Kirmanşah'taki protesto gösterisinde güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürülmüştü. Piraei annesinin mezarı başında, kesilmiş saçlarını ellerinde tutarak ve meydan okurcasına kameraya bakıyordu.

İran geneline yayılan hükümet karşıtı protestolar, 22 yaşındaki Kürt kadın Mahsa Amini'nin ölümünün ardından Kürt bölgesinde başladı. Piraei o zamandan bu yana devam eden protestolara uluslararası destek sağlamak üzere Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la görüştü.

Alla Pugacheva, Rusya
Müzisyen

Şarkıcı ve besteci Alla Pugacheva 250 milyondan fazla plak sattı. 500'den fazla şarkı ve 100 albümden oluşan repertuarıyla 'Rus popunun çariçesi', şu anda sahnelerden çekilmiş olsa da berrak mezzo-soprano sesiyle tanınan kültürel bir ikon.

Müziği nedeniyle Rusya tarafından defalarca onurlandırılsa da Pugacheva, birçok kez hükümeti eleştirmekten geri durmadı. Kısa bir süre önce Instagram'daki 3,6 milyon takipçisine Ukrayna'daki savaşı kınayan bir mesaj gönderdi ve kimileri onu överken kimi de vatan hainliğiyle suçladı.

Dünyada kadınların eğitime erişimi ve ekonomik bağımsızlığı için verilen mücadelede önemli ilerlemeler kaydedildi. Ama aile içi şiddet pek çok ülkede hala büyük bir sorun.

Alla Pugacheva

Sepideh Qoliyan, İran
Siyasi kampanya aktivisti

Hukuk öğrencisi Sepideh Qoliyan, İran'ın güneybatısındaki Huzistan eyaletinde işçi haklarını desteklediği için beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Qoliyan son dört yılını, dört farklı hapishanede geçirdi. Ekim 2021'de, siyasi mahkumların tutulduğu Evin cezaevine nakledildi.

Çalışmalarına cezaevinden de devam eden Qoliyan, karşılaştığı "insanlık dışı" muameleyi anlatan bir ses kaydını cezaevi dışına gönderdi. Kadın mahkûmların sesi olarak hareket eden Qoliyan, kefaletle serbest bırakıldığı dönemde kadınların hapishanelerde yaşadığı "işkence" ve "adaletsizlik" konusunda kitap yazdı.

Elnaz Rekabi, İran
Tırmanışçı

Ekim ayında Güney Kore'de düzenlenen Asya Şampiyonası'nda İranlı dağcı Elnaz Rekabi, ülkesinde zorunlu başörtüsüne karşı protestolar sürerken yarışa başörtüsüz katıldı. Şampiyonada dördüncü oldu ama İranlı protestocular arasında popülerlik kazandı. Ülkesine döndüğünde Tahran Havaalanı'nda birçok kişi onu karşıladı ve sosyal medyada övgüler aldı.

Daha sonra Instagram sayfasında yaptığı bir paylaşımda başörtüsünün "yanlışlıkla" düştüğünü söyledi ve bir Devlet Televizyonu röportajında "karışıklık ve endişeler" için İran halkından özür diledi. Ancak BBC Farsça Servisi'ne konuşan bir kaynak, röportajın zorlama bir itiraf olduğunu söyledi.

Jane Rigby, ABD
Gökbilimci ve astrofizikçi

NASA'da astrofizikçi olan Dr. Jane Rigby galaksilerin evrimi üzerine çalışıyor. Dünyanın en büyük uzay teleskobu James Webb teleskobunu uzaya fırlatan uluslararası ekipte yer aldı. Temmuz'da Webb'den evrenin bugüne dek çekilmiş en ayrıntılı kızılötesi fotoğrafları geldi.

Hakemli değerlendirmeden geçmiş 100'den fazla makalesi olan Rigby, araştırmaları sayesinde birçok ödül aldı. STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanında kadınların eşit katılımı için kampanya yürütüyor.

Öğrenciyken LGBTQ rol modelleri göremiyordum. Umarım, izleyecek kuir rol modeli olmayan son kuşak olurum.

Jane Rigby

Yulimar Rojas, Venezuela
Atlet

Olimpiyat madalyası sahibi (altın ve gümüş) ve üç kez dünya şampiyonu olan Yulimar Rojas, Mart ayında Dünya Atletizm Salon Şampiyonası'nda kaydettiği 15.74 metrelik derecesiyle kadınlar üç adım atlamada dünya rekorunun sahibi oldu. Şimdi hedefinde 16 metre var.

Venezuela'nın Caracas kentinde doğan ve Karayip kıyısındaki yoksul bir bölgede büyüyen sporcu, mütevazı yaşamının başarılı olmasına yardımcı olduğunu belirtiyor. Şu anda Barcelona FC atletizm takımının üyesi olan Rojas, ülkesinde bir kahraman olarak görülüyor. Lezbiyen olduğunu açıkça ifade eden Rojas, LGBTQ+ sorunlarının da kararlı bir savunucusu.

Biz kadınların gözü korkmamalı. Bizim için imkânsız diye bir şey yok, küçümsenebileceğimiz zaten açık ama neler yapabileceğimizi de büyük bir gururla gösterdik.

Yulimar Rojas

Yuliia Sachuk, Ukrayna
Engelli hakları savunucusu

Ukraynalı insan hakları savunucusu Yuliia Sachuk, engelli kadınlar tarafından yönetilen bir kuruluş olan Fight for Right'ın (Hak için Savaş) başkanı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline acil müdahale başlatmış ve binlerce engelli Ukraynalının hayatını kurtarmak için uluslararası kuruluşlarla tahliye planlarını koordine etmek üzere gece gündüz çalışmıştı.

Sachuk, engelli kız çocuklarını ve kadınları karar alma süreçlerine katılmaları için güçlendirme konusuna eğiliyor. Obama Vakfı'nın Leader Europe programına katıldı, 2020 Ulusal İnsan Hakları Ödülü'ne layık görüldü ve BM Engelli Hakları Komitesi'nde Ukrayna adına aday oldu.

Ainura Sagyn, Kırgızistan
Mühendis

Bilgisayar mühendisi, ekofeminist ve bir start-up'ın CEO'su olan Ainura Sagyn, becerilerini çevre sorunlarına teknoloji tabanlı çözümler üretmek için kullanıyor. Evlerden bireylere, restoranlardan fabrikalara ve şantiyelere kadar atık üreticilerini geri dönüşümcülerle buluşturan bir uygulama olan Tazar'ı kurdu. Uygulama, çöp sahalarına giden atıkları azaltmayı ve nihayetinde Orta Asya ülkelerindeki sürdürülebilirlik sorununu çözmeyi amaçlıyor.

Ayrıca Kırgızistan'ın farklı bölgelerinde 2000'den fazla kız öğrenci için kodlama ve STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) atölyeleri düzenledi.

Kadınların liderliği ve iklim müdahalelerine katılımı olmadan, sürdürülebilir bir gezegen ve cinsiyet eşitliğine dayalı bir gelecek için çözüm üretebilmek mümkün değil.

Ainura Sagyn

Roza Salih, İskoçya
Politikacı

Ailesi Irak'tan kaçmak zorunda kalan ve genç kız olarak İskoçya'ya gelen Roza Salih, Mayıs 2022'de Glasgow Belediye Meclisi'ne seçilen ilk mülteci oldu. Şu anda İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) Greater Pollok belediye meclis üyesi olan Salih, genç yaştan beri mülteci hakları için kampanya yürütüyor. Salih, okul arkadaşlarıyla birlikte bir arkadaşlarının gözaltına alınmasını protesto etmek için bir araya geldi.

Glasgow Kızları adlı kampanyaları, sığınmacılara yönelik muameleye ülke çapında dikkat çekti. Salih daha sonra İskoçya Kürdistan Dayanışması'nın kurucularından biri oldu ve insan hakları aktivisti olarak Türkiye'deki Kürt bölgelerini ziyaret etti.

Sally Scales, Avustralya
Ressam

Sanat danışmanı Sally Scales, 2022'de 'Parlamentoya Ses Ver' referandumu öncesinde Avustralya hükümetiyle birlikte çalışan gruba atandı. Bu referendum başarılı olması halinde yerli halkın parlamento süreçlerinde kalıcı olarak temsil edilmesini sağlayacak tarihi bir girişimdi.

Saygın bir kültürel lider ve sanatçı olan Scales, Güney Avustralya'daki Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara (APY) Topraklarının en batısındaki Pipalyatjara'dan. APY başkanlığı görevini yürüten ikinci kadın olan Scales aynı zamanda yerlilere ait bir grup kültürel girişim olan APY Sanat Merkezi Kolektifi'nin de sözcüsü.

"Sally hem harika bir sanatın, hem de insani anlayışın yaratıcısı. Başkalarını aydınlatarak ve heyecanlandırarak, ırkçılık ve cinsiyetçiliğin zararlı birleşimini sona erdirmek için gereken pek çok değişikliğin katalizörü oluyor."

"Sally hem harika bir sanatın, hem de insani anlayışın yaratıcısı. Başkalarını aydınlatarak ve heyecanlandırarak, ırkçılık ve cinsiyetçiliğin zararlı birleşimini sona erdirmek için gereken pek çok değişikliğin katalizörü oluyor."

Nana Darkoa Sekyiamah, Gana
Yazar

The Sex Lives of African Women (Afrikalı Kadınların Seks Hayatı) adlı kitabı Publishers Weekly tarafından "cinsel özgürleşme arayışına dair hayret verici bir raporlama" olarak nitelendirildi. Kıtadan ve küresel diasporadan çeşitli sesleri yansıtan kitap Economist dergisince yılın en iyi kitaplarından biri olarak gösterildi.

Yazar ve feminist aktivist Nana Darkoa Sekyiamah aynı zamanda Afrikalı kadınların seks, cinsellik ve haz konusundaki deneyimlerini anlatmak için içerik üreten bir web sitesi, podcast ve festival olan Adventures from the Bedrooms of African Women'ın (Afrikalı Kadınların Yatak Odalarından Maceralar) kurucu ortağı.

Feministler tüm kadınların kendileri olabilmeleri için alan yaratmayı başardılar. Ancak kazanımlarımızın sonucu olan bir tepkiyle karşı karşıyayız ve bu tepki özellikle cinsiyet çeşitliliği olan ve cinsiyet kalıplarına uymayan kişileri etkiliyor.

Nana Darkoa Sekyiamah

Suvada Selimović, Bosna Hersek
Barış savunucusu

Bosna Hersek'in savaşta uğradığı yıkımın üzerinden 30 yıl geçti ve Suvada Selimović şimdi, evlerine dönen diğer yerinden edilmiş kadınlarla birlikte yeniden inşasına yardım ettiği bir köyde yaşıyor. Eşini kaybeden ve küçük çocukları olan Selimović, barış aktivizmi ve kadınların güçlendirilmesi için çalışma yürüten Anima'yı kurdu.

Kocasının kalıntılarının 2008'de bir toplu mezarda bulunmasının ardından savaş suçları mahkemesinde tanıklık etti ve diğer kadınları da aynı şeyi yapmaya teşvik etti. Bugün Anima, savaş travmasıyla başa çıkmaya çalışan kadınlar için atölye çalışmaları düzenliyor ve ürettikleri ürünleri satmaları için olanaklar yaratıyor.

Geetanjali Shree, Hindistan
Yazar

Romancı ve yazar Geetanjali Shree, Ret Samadhi adlı romanının İngilizce çevirisi olan Tomb of the Sand ile Uluslararası Booker Ödülü'nü kazanan ilk Hint yazar olarak bu yıl tarihe geçti. Kitabın Fransızca çevirisi de Emile Guimet Ödülü için kısa listeye kalmıştı.

Shree, Hintçe kurgu, ve Hintçe ve İngilizce kurgu dışı eserler üretiyor. Yenilikçi dil ve yapı kullanımıyla dikkat çeken eserleri Hindistan'da birçok dile ve yabancı dile çevrildi. Ayrıca kurucu üyesi olduğu tiyatro grubu Vivadi ile iş birliği halinde tiyatro senaryoları üzerinde çalışıyor.

Kadınlar her zaman kendi alanlarını müzakere ettiler. Ancak günümüzde, kültürler ve sınıflar arasında eşitsiz de olsa, yaşamın her alanında onlar için belirgin bir ilerleme kaydedilmiş durumda.

Geetanjali Shree

Monica Simpson, ABD
Üreme hakları savunucusu

Monica Simpson, ABD'nin güney eyaletlerinde üreme hakları konusunda çalışma yürüten siyah ve etnik kadın kolektifi SisterSong'un yöneticisi. ABD'de bu konu, Yüksek Mahkeme'nin yasal kürtaja erişimi ülke çapında bir hak haline getiren 'Roe v Wade' kararını bozmasının ardından yeniden gündeme geldi.

Simpson aynı zamanda aktivizmini sanatıyla birleştiren bir şarkıcı ve söz sanatçısı. Kendisi sertifikalı bir doula (ebe) ve siyah annelerin sağlığını geliştirmek için çalışan Black Mamas Matter Alliance'ın kurucu yönetim kurulu üyesi.

Alexandra Skochilenko, Rusya
Ressam

St Petersburglu sanatçı Alexandra Skochilenko, süpermarketlerdeki fiyat etiketleri üzerine Mariupol hava saldırısındaki potansiyel kayıp sayısına ilişkin bilgiler de içerecek şekilde Ukrayna savaşına ilişkin mesajlar yazdığı için gözaltına alındı. Rusya'nın silahlı kuvvetleri hakkında 'dezenformasyon' yapılmasını yasaklayan bir yasa kapsamında suçlama yöneltildi.

Şu anda bir gözaltı merkezinde hüküm giymeyi bekleyen ve kendisini bir vicdan mahkumu olarak gören Skochilenko, 10 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya.

Skochilenko, ruh sağlığına odaklanan çizgi romanlar yazdı. 'Depresyon Üzerine Notlar' ve 'Mani (iptila) Nedir?' eserleri arasında. Kız arkadaşı, gözaltındaki Skochilenko'nun sağlığından endişe duyduğunu bildirdi.

Alexandra Skochilenko, Rusya
Ressam

St Petersburglu sanatçı Alexandra Skochilenko, süpermarketlerdeki fiyat etiketleri üzerine Mariupol hava saldırısındaki potansiyel kayıp sayısına ilişkin bilgiler de içerecek şekilde Ukrayna savaşına ilişkin mesajlar yazdığı için gözaltına alındı. Rusya'nın silahlı kuvvetleri hakkında 'dezenformasyon' yapılmasını yasaklayan bir yasa kapsamında suçlama yöneltildi.

Şu anda bir gözaltı merkezinde hüküm giymeyi bekleyen ve kendisini bir vicdan mahkumu olarak gören Skochilenko, 10 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya.

Skochilenko, ruh sağlığına odaklanan çizgi romanlar yazdı. 'Depresyon Üzerine Notlar' ve 'Mani (iptila) Nedir?' eserleri arasında. Kız arkadaşı, gözaltındaki Skochilenko'nun sağlığından endişe duyduğunu bildirdi.

Simone Tebet, Brezilya
Brezilya Federal Senato Üyesi

Brezilyalı Senatör Simone Tebet, birçok kişi tarafından ülkenin derinleşen kutuplaşmasını yumuşatacak bir figür olarak görülen merkezci bir siyasetçi ve bu yılki başkanlık yarışını üçüncü sırada tamamladı. Tebet 2002'de eyalet temsilcisi, 2004 ve 2008'de de doğduğu şehir Três Lagoas'ın belediye başkanı seçildi. 2014 yılında geçerli oyların %52'sinden fazlasını alarak Senato'ya seçildi.

Senato'nun en önemli komisyonu olarak kabul edilen Anayasa ve Adalet Komisyonu'na başkanlık eden ilk kadın oldu. On yılı aşkın bir süredir hukuk profesörü olan Tebet, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Karma Komisyonu'na da başkanlık etti.

Herkes bilmeli ki gelecek kadınındır ve kadının yeri istediği her yerdir.

Simone Tebet

Kisanet Tedros, Eritre
Eğitim girişimcisi

Beles Bubu, içerik üreticisi ve girişimci Kisanet Tedros tarafından kurulan, Eritreli çocuklara dillerini ve kültürlerini öğreten bir YouTube kanalı. Etiyopya'da doğup büyüyen Tedros, köklerine bağlı hissetmek için dilin önemini küçük yaşlardan itibaren anlamıştı.

Prodüksiyon ekibi, dijital içerik üretmek için Eritre, Uganda ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden kendi kendini yetiştirmiş ses sanatçılarını ve dijital sanatçıları bir araya getiriyor. Eritre ve Etiyopya'da Tigrinya dili konuşan ebeveynler ve çocukları videoları izleyebiliyor. Tedros ayrıca Uganda'nın Kampala kentinde mülteciler için ilk Beles Bubu Çocuk Festivali'ni düzenledi.

Efrat Tilma, İsrail

İsrail Polisi'ndeki ilk transseksüel gönüllü olan aktivist Efrat Tilma, acil durum çağrılarını yanıtlıyor ve polis güçleri ile LGBTQ+ topluluğu arasındaki ilişkiyi geliştirmek için çalışıyor. Tilma, ailesi tarafından reddedilip poliste de kötü muameleye maruz kaldıktan sonra ergenlik çağında İsrail'den kaçtı. O sıralar Avrupa'da büyük ölçüde yasak olan cinsiyet değiştirme ameliyatını 1969'da Kazablanka'da oldu.

Berlin'de uçuş görevlisi olarak çalışmaya devam etti ve evlendi. Boşandıktan sonra 2005'te İsrail'e döndü ve burayı cinsel azınlıklar için daha ılımlı bir yer olarak bulunca polisle gönüllü çalışmaya başladı.

Maryna Viazovska, Ukrayna
Matematikçi

Ukraynalı matematikçi Maryna Viazovska bu yılın başlarında, dört yılda bir verilen ve genellikle matematiğin Nobel Ödülü olarak tanımlanan prestijli Fields Madalyasını kazanan tarihteki ikinci kadın oldu. Maryna Viazovska ödülü, kürelerin sekiz boyutlu bir alana en verimli şekilde nasıl yerleştirileceği sorununu çözerek 400 yıllık bir soru üzerinde yaptığı çalışmayla kazandı.

Lozan'daki İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü'nde (EPFL) görev yapan Viazovska, Matematik Enstitüsü'nde profesör ve Sayı Teorisi Kürsüsü Başkanı.

Velia Vidal, Kolombiya
Yazar

Kolombiya'nın El Chocó bölgesinden bir hikaye anlatıcısı ve kültür elçisi olan Velia Vidal, ortak okuma meraklısı. Okuma ve edebiyatın yanı sıra Chocó'nun eşsiz kültürünü de teşvik eden bir kuruluş olan Motete'yi kurdu. Aynı zamanda Chocó edebiyat festivalini düzenliyor ve edebiyatı Kolombiya'nın en yoksun bölgelerinden birinde, eşitsizlik ve ırkçılıkla mücadele için bir araç olarak görüyor.

Son kitabı Aguas de Estuario, Kolombiya Kültür Bakanlığı'nın Afrika kökenli Kolombiyalı yazarlar için verdiği yayımlama hibesini kazanan ilk kitap oldu. British Museum ile ortak bir girişim olan Afluentes projesinde araştırmacı olarak görev yapıyor.

Kadınlara yönelik tarihsel baskının ve buna çare bulma ihtiyacının artık daha fazla farkındayız, ancak ırkçılığın Afrika kökenli ve yerli halklar üzerindeki bu baskıları nasıl derinleştirdiğinin farkına varamıyoruz.

Velia Vidal

Esraa Warda, Cezayir/ABD
Dansçı

Cezayir diasporası üyesi Esraa Warda, geleneksel Cezayir dansını oturma odasından sınıfa taşıyan bir kültür savaşçısı. Kuzey Afrikalı kadınların öncülük ettiği dans geleneğinin korunmasını savunuyor ve özellikle tarihsel olarak sosyal protesto ile ilişkilendirilen bir türü olan raï'ye odaklanıyor.

Diasporada geleneksel raï'nin birkaç kadın ustasından biri olan Cheikha Rabia'dan ders alıyor. Warda, performans ve atölye çalışmalarını Washington DC'den Londra'ya kadar dünyanın dört bir yanında gerçekleştiriyor.

Zhou Xiaoxuan, Çin
Feminist aktivist

Çin'deki MeToo hareketinin yüzü haline gelen Zhou Xiaoxuan'ın davası Çin'deki feministler ve dünya çapındaki izleyicilerce takip edildi. Devlete ait CCTV yayın kuruluşunda yıldız bir sunucu olan Zhu Jun'u 2014'teki stajı sırasında kendisini elle taciz etmek ve zorla öpmekle suçlayarak 2018'de dava etti. Sunucu suçlamaları reddetti ve kendisine karalamada bulunduğu gerekçesiyle dava açtı.

Zhou'nun açtığı taciz davası delil yetersizliğinden reddedildiği gibi temyiz başvurusu da sonuçsuz kaldı. Bazı yabancı medya mensupları bunun Çin'in MeToo hareketine darbe olarak nitelendirdi. Zhou Xiaoxuan şimdi cinsel tacize uğrayan kadınlara destek veriyor ve Çin'deki feminist meselelerle ilgileniyor.

Cheng Yen, Tayvan
Budist rahibe

Dharma ustası Cheng Yen, modern Tayvan Budizminin gelişiminde en etkili isimlerden biri olarak görülüyor. İnsani yardım amaçlı Tzu Chi Vakfı'nın kurucusu olan Cheng Yen 'Asya'nın Rahibe Teresa'sı' olarak da anılıyor.

Bu kuruluşu 1996 yılında sadece 30 ev kadınının ihtiyaç sahibi ailelere yardım etmek için para biriktirmesiyle başlattı. O zamandan bu yana dünya çapında milyonlarca takipçisi olan vakıf, uluslararası yardım ve tıbbi destek sağlıyor, okullar ve hastaneler işletiyor. Şimdi 80'li yaşlarının sonlarında olan Cheng Yen'in takipçileri hayırseverlik kampanyalarına devam ediyor ve son olarak savaşın yıkıma uğrattığı Ukrayna'dan gelen mültecilere mali ve maddi yardım sağladı.

Nazanin Zaghari-Ratcliffe, İngiltere/İran
Yardım kuruluşu çalışanı

İngiltere-İran vatandaşı Nazanin Zaghari-Ratcliffe, serbest bırakılması ve İran'la olan tarihi borç anlaşmazlığının çözülmesi için İngiliz hükümetini zorlayan kocası Richard'ın yürüttüğü uzun soluklu kampanyanın ardından Mart ayında İranlı yetkililer tarafından serbest bırakılması sonrasında "Dünya, hiç kimsenin yapmadığı bir şey için rehin ya da hapiste tutulmaması için birleşmelidir" diye konuştu.

Nazanin 2016 yılında kızıyla birlikte tatildeyken İran'da keyfi olarak gözaltına alınmış ve daha sonra diplomatik bir piyon olarak İranlı yetkililer tarafından İngiliz hükümetine baskı yapmak amacıyla rehin tutulmuştu. Başlangıçta Devrim Mahkemesi tarafından İran rejimini devirmeye teşebbüs etmekten mahkûm edilerek altı yıl boyunca alıkonuldu. İlk cezası 2021'de sona erdiğinde, ikinci bir cezaya çarptırıldı ve diplomatik bir çözüme ulaşılana kadar İran'da tutuldu. Zaghari-Ratcliffe tüm iddiaları reddetti. Şimdi eşiyle birlikte bir anı kitabı yazıyor.

Olena Zelenska, Ukrayna
Ukrayna 'First Lady'si

Perde arkasında çalışmaya alışkın başarılı bir TV senaristi olan Olena Zelenska, eşi Volodimir Zelenskiy'nin 2019'da Ukrayna Devlet Başkanı olmasıyla dünya sahnesine çıktı. First Lady olarak, kadın haklarını geliştirmek ve Ukrayna kültürünü tanıtmak için çalıştı.

Rus işgalinden sonra, konumunu, Ukrayna halkının çektiği acıları vurgulamak için kullandı ve ABD Kongresi'ne hitap eden ilk yabancı başkan eşi oldu. Şimdi ise savaş nedeniyle travma geçiren çocuklar ve aileler için ruh sağlığı desteği sağlamaya odaklanmış durumda.

Kadınlar barış zamanından çok daha fazla sorumluluk üstlenmiş durumda... Savaşı yaşamış bir kadın asla geri adım atmayacak ve eminim ki içimizdeki özgüven artacaktır.

Olena Zelenska

Yana Zinkevych, Ukrayna
Politikacı ve cephede sağlık hizmetleri gönüllüsü

Yana Zinkevych, savaşın ön cephesinde hayat kurtaran, insanları savaş alanından tahliye etmek için çalışan gönüllü sağlık kuruluşu Hospitallers'in kurucusu. Okuldan ayrıldıktan sonra sağlık gönüllüsü olan Zinkevych, Ukrayna'daki çatışmaların başladığı 2014 yılında ekibini oluşturdu.

Kendisi 200 yaralı askeri güvenli bir yere taşımış olan Zinkevych'in ekibi de yaralı askerlere ve sivillere ilk yardım sağlamaya devam ediyor, tıbbi eğitimler veriyor ve yaklaşık 6000 tahliye gerçekleştirmiş. 27 yaşındaki gönüllü, aynı zamanda Ukrayna parlamentosunun en genç üyelerinden biri ve askeri tıp alt komisyonunun başkanı.

100 Kadın nedir?

BBC 100 Kadın listesi her yıl dünyanın en ilham verici ve etkili 100 kadınını içeriyor. Bu kadınların yaşamları ve hikayelerine odaklanan belgesel, makale ve röportajlara yer veriyoruz.

BBC 100 Kadın'ı Instagram, Facebook ve Twitter'dan takip edebilirsizniz. #BBC100Women etiketiyle düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.

100 Kadın listesi nasıl oluşturuldu?

BBC'nin 100 Kadın ekibi, kendi toparladıkları ve BBC'nin Dünya Servisi'ne bağlı dil servislerinden önerilen isimlerden oluşan bir uzun liste hazırladı. Son 12 ayda bu kişiler hakkındaki veya onların etkilediği haberlere bakıldı; hakkında haber çıkmamış olsa da etkileyici hikayeleri olan, önemli bir iş başarmış, toplumu etkilemiş kişiler değerlendirildi. Ardından, listedeki adayların bu yılın temasına, son 10 yılda farklı alanlarda kaydedilen gelişmelere uygunluklarına bakıldı.

Fikir ayrılıklarına yol açan (üreme hakları alanında olduğu gibi bir kadın açısından gelişme, bir diğeri için gerileme anlamına gelebilecek) konular incelendi ve kendileri değişim yaratan kadınlar aday gösterildi. İsimler seçilirken ayrıca bölgesel temsiliyet ve tarafsızlık gözetildi.

Bazı isimler, kendilerini ve ailelelerini korumak amacıyla, BBC'nin Yayın Politikası ve güvenlik kuralları çerçevesinde ve kendi rızaları alınarak ya anonim ya da soyadı olmaksızın listede yer alıyor.