Başsavcı Akın Gürlek Neden Tartışılıyor?

İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek, son yıllarda önemli siyasi davalardaki kararları ve yürüttüğü soruşturmalar ile gündemde.

Hâkim olduğu dönemde muhalif figürlerin yargılandığı davalarda verdiği cezalarla kamuoyunun dikkatini çeken Gürlek, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na atandıktan sonra da kritik soruşturmalara imza attı.

Bunların arasında Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ ve menajer Ayşe Barım'ın tutuklanmasıyla sonuçlanan soruşturmalar da vardı.

Gürlek için "seyyar giyotin" yakıştırması yapan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında soruşturma açıldı.

Gürlek'in karar ve soruşturmaları muhalefetin tepkisini çekerken iktidar kanadı ise başsavcıya tam destek verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Kimse yargı camiamıza parmak sallayamaz" derken hükümete yakın medya ile sosyal medyada da Gürlek için "devlet düşmanlarının üzerine cesurca giden bir hukukçu" yorumları yapıldı.

Peki Akın Gürlek'in bugüne kadar içinde yer aldığı yargı süreçleri hakkında neler biliniyor? Destekleyenler ve eleştirenler hakkında ne diyor?

Akın Gürlek kimdir?
Resmi biyografisine göre Gürlek, 1982, Nevşehir doğumlu.

2005'te Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra hâkim olarak farklı il ve ilçelerde çalıştı.

İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi ve 14. Ağır Ceza Mahkemesi başkanlığı görevlerini yürüttü.

2022'de Adalet Bakanlığı'na bakan yardımcısı olarak atandı.

Hakimler ve Savcılar Kurulu, 2 Ekim 2024'te Gürlek'i İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı olarak atadı.

Gürlek'in göreve başladıktan kısa süre sonra EKOL TV'ye "hayırlı olsun" ziyaretinde bulunması ve bünyesinde Sabah gazetesi ve A Haber kanalını da barındıran Turkuvaz Medya Grubu'nu ziyaret etmesi dikkat çekti.

Adliyede nasıl tanınıyor?
Geçmişte Gürlek'in mahkeme başkanı olduğu duruşmalara katılan bazı avukatlar, Gürlek'in "son derece sert bir tarzı olduğunu, duruşmalarda üslubunun keskin olduğunu, ne yapmak istediğini bilen bir görüntü verdiğini" aktarıyor.

BBC Türkçe'ye konuşan bu avukatlar, "Gürlek'in geçmişte zaman zaman savunma avukatlarıyla gerilim yaşadığını" söylüyor.

Avukatlar, Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) ve Halkın Hukuk Bürosu (HHB) üyelerinin yargılandığı davanın duruşmalarından birinde tüm avukatların heyeti protesto ederek salondan çıktığını belirtiyor.

Geçmiş dönemlerde muhalif kesimlere yönelik soruşturmalarla gündeme gelen bazı savcılardan farklı olarak ise Gürlek'in medya önüne çıkmaktan uzak durduğunu belirtiyorlar.

BBC Türkçe, İstanbul Adliyesi'ne Gürlek'le mülakat talebi iletti.

Destekleyenler Gürlek hakkında ne diyor?
Son dönemde Gürlek'e yöneltilen eleştirilerin ardından başsavcıyı destekleyen açıklamalar da geldi.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç 20 Ocak'ta, "İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen adli soruşturmalarla ilgili yargı mensuplarını açıkça hedef alan ve yargı sürecini etkilemeye yönelik açıklamalar asla kabul edilemez" dedi.

Aynı gün AKP Nevşehir milletvekili Emre Çalışkan, "Hemşehrimiz Akın Gürlek'i hedef alan açıklamalar haddi aşan açıklamalardır" açıklamasını yaptı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 23 Ocak'ta isim vermeden Akın Gürlek'e destek çıktı.

Erdoğan, "Kanunun verdiği yetkiyle hukuksuzlukların peşine düşen yargı mensuplarını kimse tehdit edemez, mahkemeler üzerinde baskı kuramaz, yargı camiamıza parmak sallayamaz" dedi.

MHP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir de "Akın Gürlek, ülkesine ve milletine sadakatle bağlı, toplumun huzuru ve refahı ile cumhuriyetimizin temel değerlerinin korunması konusunda gayretle çalışan bir hukuk insanıdır" ifadelerini kullandı.

Hükümete yakın medyada ve sosyal medya yorumlarında da Akın Gürlek için "terörle iltisaklı kişilerin ya da devlet düşmanlarının üzerine cesurca giden bir hukukçu olduğu" yorumları yapılıyor.

Dikkat çeken kararları hangileri?
Gürlek, hakim olduğu dönemde birçok önemli davada mahkeme başkanıydı.

ÇHD ve HHB üyesi avukatlar, DHKP-C üyesi olmakla suçlandıkları davada 2018 yılında tahliye edildiğinde mahkeme heyeti görevden alındı.

Davaya Akın Gürlek atandıktan sonra yeni heyet 2019'da avukatlara hapis cezaları verdi. Cezalar 2020'de Yargıtay tarafından onandı.

Ceza alan avukatlardan Ebru Timtik, adil yargılanma talebiyle girdiği açlık grevinin sonucunda aynı yıl hayatını kaybetti.

Akın Gürlek'in başkanı olduğu mahkeme heyeti, 2018 yılında Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş'a "örgüt propagandası" suçlamasıyla dört yıl sekiz ay ve eski HDP milletvekili Sırrı Süreyya Önder'e üç yıl altı ay hapis cezası verdi.

2019 yılında Gürlek'in başkanı olduğu mahkeme, dönemin CHP İstanbul il başkanı Canan Kaftancıoğlu'nu sosyal medya paylaşımları nedeniyle hapis cezasına çarptırdı.

Bu kararla Kaftancıoğlu'nun "parti yöneticisi olmasına kısıtlama" getirildi.

Aynı yıl, Gürlek'in heyet başkanı olduğu mahkeme Sözcü gazetesi yazarları ve yöneticilerini "FETÖ'ye bilerek ve isteyerek yardım" suçundan çeşitli hapis cezalarına çarptırdı.

İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi'nde heyet başkanı iken Barış İçin Akademisyenler inisiyatifinin, "Bu suça ortak olmayacağız" başlıklı imza metniyle ilgili yargılama sürecinde de bulundu.

Bir akademisyen hakkında bir yıl üç ay hapis cezası yanında PKK tarafından öldürülen bir komiserin eşi ve ailesini ziyaret etmesi hükmü verdi.

Akın Gürlek'in başında bulunduğu mahkeme 2020'de, gazeteci Can Dündar'ı "kaçak" ilan etti ve gayrimenkullerine el koyma kararı verdi.

Gürlek, eski Türk Tabipleri Birliği (TTB) başkanı Şebnem Korur Fincancı'ya "Bu suça ortak olmayacağız" bildirisini imzaladığı için "terör örgütü propagandası" suçundan 2,5 yıl hapis cezası verdi.

Gürlek, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) CHP milletvekili Enis Berberoğlu'na ilişkin verdiği hak ihlali kararına karşı çıktı.

2020'de AYM milletvekilliği düşürülen Berberoğlu'nun seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiğine karar verdi ve yerel mahkemeden yargılamanın durdurulmasını istedi.

Ancak Gürlek'in başkanı olduğu İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM'yi yerindelik denetimi yapmakla suçlayarak kararı uygulamaya itiraz etti.

CHP'nin eski genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, bu süreçte Gürlek için "Adaleti katleden adamın adı Akın Gürlek'tir, yeni Zekeriya Öz'dür" ifadesini kullandı.

Gürlek, bu ifade nedeniyle Kılıçdaroğlu'na 75 bin liralık tazminat davası açtı ancak davayı kaybetti.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı olduktan sonra neler yaşandı?
Akın Gürlek, Ekim 2024'te İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı olarak atandıktan kısa sonra dönemin Esenyurt belediye başkanı Ahmet Özer hakkında soruşturma başlatıldı.

Özer, 30 Ekim 2024'te "örgüt üyeliği" iddiasıyla tutuklanıp yerine kayyum atandı.

CHP lideri Özgür Özel, bu olaydan sonra başsavcı için "Akın Gürlek, seyyar giyotin, adaletin boynunu kesendir" ifadesini kullandı.

Özel, başka bir açıklamasında ise "Akın Gürlek, bu işleri yapacak başka bir elverişli emir eri bulunamadığı için bir telefonla 'Sen İstanbul'a lazımsın' denilip geldi, İstanbul'a başsavcı oldu" diye konuştu.

Bu açıklamaların ardından CHP lideri hakkında Gürlek'e hakaret ettiği ve hedef gösterdiği gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.

17 Ocak'ta İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından açılan yolsuzluk soruşturması kapsamında aralarında Beşiktaş Belediye Başkanı Rıza Akpolat'ın da bulunduğu 23 kişi tutuklandı.

CHP Gençlik Kolları, bunun üzerine sosyal medyada CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in Gürlek'e "seyyar giyotin" dediği bir video paylaştı.

Hakkında "kamu görevlisine hakaret ve terörle mücadele eden kişilere hedef göstermek" suçlamasıyla soruşturma başlatılan CHP Gençlik Kolları Başkanı Cem Aydın, 20 Ocak'ta sabahın erken saatlerinde evinden alınarak ifade vermeye götürüldü, daha sonra serbest bırakıldı.

İBB Başkanı İmamoğlu bu olay üzerine Akın Gürlek'e şöyle seslendi:

"Senin amacın milletin gözünü korkutmak. Başsavcı sana söylüyorum. Senin evlatlarını bile bu muamelelerden kurtarmak için seni yöneten aklı bu milletin zihninden söküp atacağız. Söküp atacağız ki senin evlatlarının kapısına kimse dayanmasın."

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, bu sözler üzerine Ekrem İmamoğlu hakkında Gürlek ve ailesini tehdit ettiği iddiasıyla soruşturma başlattı.

İmamoğlu "Konuşmamda tek kelime tehdit yok" dedi.

Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hakkında soruşturma başlatıldıktan sonra 21 Ocak'ta tutuklandı.

Menajer Ayşe Barım, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından açılan Gezi Parkı soruşturması kapsamında 27 Ocak'ta tutuklandı.

Barım olaylarda rolü olduğu iddiasını reddetti.

Barım hakkında, sektörde tekelleşmeye neden olduğu iddialarına ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ayrıca bir soruşturma yürütülüyor.

Son olarak gazeteci Barış Pehlivan hakkında, İBB Başkanı İmamoğlu'nun hakkında suçlamalarda bulunduğu bilirkişi S.B. ile yaptığı telefon görüşmesini kaydedip yayınlaması nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.

Soruşturma kapsamında; Pehlivan, Halk TV program sunucusu Seda Selek ve Halk TV Sorumlu Müdürü Serhan Asker gözaltına alındı.