Antik Çağ Hastalığı 'İskorbüt' Geri Döndü!

Yüzyıllar boyunca denizcilerin korkulu rüyası olan C vitamini eksikliği kaynaklı iskorbüt, son yıllarda tekrar ortaya çıktı. Uzmanlar, iskorbüt vakalarındaki artışın, yetersiz beslenme, kötü yaşam alışkanlıkları ve özellikle mide küçültme ameliyatlarıyla bağlantılı olduğunu belirtiyor. İşte iskorbütün nedenleri ve korunma yolları…
Tarih boyunca “Antik Çağ Hastalığı” olarak bilinen iskorbüt, yetersiz C vitamini alımı nedeniyle dokuların zayıflaması, diş eti kanamaları, ciltte morarmalar ve ağır enfeksiyon risklerine yol açıyordu. 18. yüzyıl kayıtlarına göre, özellikle uzun yolculuk yapan denizcilerde yaygın olan bu hastalık, 1500-1800 yılları arasında 2 milyondan fazla denizcinin ölümüne sebep oldu.

İskorbüt günümüzde yeniden görülmeye başladı
Son yapılan araştırmalar, C vitamini eksikliğine bağlı iskorbüt vakalarının yeniden artışa geçtiğini gösteriyor. Batı Avustralya’da bir hastada gözlenen morarma, şişme ve ağrılar, testler sonucunda iskorbüt olarak tanımlandı. Beslenme öyküsünün incelenmesiyle hastanın sebze ve meyve tüketiminin çok düşük olduğu, ağırlıklı olarak işlenmiş gıdalarla beslendiği ortaya çıktı. Özellikle mide küçültme ameliyatı geçiren bireylerde, bu tür vakaların daha yaygın olduğuna dikkat çekildi.

C vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, iskorbüt belirtilerinin yorgunluk, halsizlik, diş eti kanamaları, ciltte kolay morarma ve kas-eklem ağrıları olduğunu belirtti. Bu belirtilerin C vitamini eksikliğiyle birlikte bağışıklık sistemini zayıflattığını ve enfeksiyon riskini artırdığını ifade etti. Kaya, tanının kan testiyle konulduğunu ve C vitamini takviyesi ile hastalığın hızla tedavi edilebileceğini söyledi.

Mide küçültme ameliyatları i̇skorbüt riskini artırıyor
İskorbüt vakalarının artışındaki ana nedenlerden biri de mide küçültme ameliyatları olarak görülüyor. Dr. Ayça Kaya, mide ameliyatlarından sonra gıdaya karşı intolerans ve beslenme eksiklikleri yaşanabildiğini ve bu durumun C vitamini eksikliği gibi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. Özellikle gastrik bypass gibi operasyonlar, C vitamini emilimini olumsuz etkileyerek iskorbüt riskini artırıyor.

Kimler i̇skorbüt riski altında?
Uzmanlara göre C vitamini eksikliği riski taşıyan gruplar arasında:
Alkol tüketimi yüksek olan bireyler,
Sebze ve meyve tüketimi düşük kişiler,
Fast food ağırlıklı beslenenler,
Mide küçültme ameliyatı geçirenler,
Sigara içenler ve gebeler gibi gruplar bulunuyor.
İskorbütten korunmak i̇çin beslenme önerileri
Dr. Kaya, iskorbüt riskini azaltmak için düzenli olarak C vitamini içeren besinler tüketilmesi gerektiğini vurguladı. Kivi, portakal, çilek, brokoli ve lahana gibi sebze ve meyveler C vitamini açısından zengin kaynaklar arasında yer alıyor. Dr. Kaya, “Beslenme alışkanlıklarına dikkat edilerek iskorbüt riskini minimuma indirmek mümkün” diye ekledi.