Anlaşma 120 Gün Uzatıldı!

Ukrayna ve Rusya’nın tahıl ve diğer gıda ürünlerini Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına ulaştırabilmesi için imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması 4 ay uzatıldı. Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in girişimleriyle 22 Temmuz’da imzalanan anlaşmanın süresi bu Cumartesi dolacaktı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Twitter mesajında anlaşmanın 19 Kasım’dan itibaren 120 gün uzatıldığını duyurdu ve “Geride bıraktığımız 4 aylık dönemde 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve gıda maddesinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması ile bu anlaşmanın dünyanın gıda temini ve güvenliği için ne denli önemli ve faydalı olduğu açıkça görülmüştür” dedi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres yaptığı yazılı açıklamada, "Ukrayna'dan tahıl, gıda maddeleri ve gübre ihracatının güvenli seyrini kolaylaştırmak için Karadeniz Tahıl Girişimi'ni sürdürme konusunda tüm tarafların anlaşmasını memnuniyetle karşılıyorum" dedi.

Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov Twitter mesajında kararın, "küresel gıda kriziyle mücadele atılmış bir diğer önemli adım" olduğunu söyledi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da, anlaşmanın içeriğinde herhangi bir değişiklik olmadığını açıkladı.

24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasıyla çıkan savaşın en önemli yan sonuçlarından biri küresel gıda bunalımını başlatmış olması oldu.

Dünya tahıl gereksiniminin yaklaşık yüzde 30’unu karşılayan; mısır, arpa ve gübre konusunda da önemli ihracatçılar arasında yer alan Ukrayna ve Rusya’nın savaş yüzünden ihracat yapamaması başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere dünyada gıda tedariki konusunda sorun yarattı. 

Mayıs ayında başlayan müzakereler sonucunda, Rusya ve Ukrayna, Türkiye ve BM ile 22 Temmuz’da ayrı ayrı anlaşmalar imzaladı ve Karadeniz’de oluşturulan koridor üzerinden tahıl ihracatı başladı. 

Rusya neden ihracat yapamadı?

Geçen sürede sadece Ukrayna’nın gıda ürünlerinin ihraç edilebilmiş olması, Rusya’nın gübre ve tahılını satamamış olması Moskova’nın anlaşmanın devamına ilişkin itirazlarına neden oldu.

Rusya’nın ihracatının önündeki engeller, ABD ve Avrupa Birliği’nin uyguladığı yaptırımlardan kaynaklanıyor. Gübre ve gıda ürünlerinin satışı yaptırımlardan muaf olsa da bu ihracatın gerçekleştirilmesi için gerekli taşımacılık hizmetleri, sigortalanmaları ve bankacılık işlemlerinin yaptırım kapsamında olması Rusya’nın satış yapmasını engelledi. 

Bu sorunların aşılması için 4 aydır yapılan teknik çalışmaların sonuç vermemesi üzerine Moskova, anlaşmanın uzatılmayacağına ilişkin mesajlar vermişti.

Rusya’nın talebi başta gübre ve diğer gıda ürünleri olmak üzere Rus limanlarından yapılacak taşımacılık faaliyetlerinin ABD ve AB yaptırımlarından tamamen muaf olması ve bunun garantisinin verilmesiydi.

Ödemelerin sağlıklı yapılması için tarımsal faaliyetleri destekleyen Rus kamu bankalarının yaptırımdan muaf tutulması da talepler arasındaydı.