5 Partiden 17 Bin Kişi Aday Adayı!

Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimine sayılı günler kaldı. Milletvekili aday adaylığı başvuruları sona erdi. AK Parti, CHP, HDP, İYİ Parti ve MHP’den 17 bin kişi aday adaylığı için müracaat etti. AK Parti'de geçen seçime göre başvuruda düşüş var

Burak Ütücü 
 
14 Mayıs seçimleri yaklaşırken milletvekili aday adaylığı başvuruları tamamlandı.

Siyasi partiler çoğunlukla 22 Mart Çarşamba günü saat 17:00'ye kadar başvuruları kabul etti.

Yalnızca İYİ Parti 24 Mart Cuma saat 19:00'a kadar başvurularını uzattığını duyurdu.

Bu süre içinde milletvekili aday adaylığına yoğun ilgi gösterildi.

Kimi partilerde geçmişle kıyaslandığında başvuru sayısı düşük olurken, kimi partilerde ise müracaatta artış yaşandı.

2018 seçimlerinde 7 bin 329 kişinin başvuruda bulunduğu AK Parti Genel Merkezi'ndeki son günde yoğunluktan ziyade sakin bir hava vardı.

CHP Genel Merkezi'nde ise AK Parti'deki kadar sakin değildi ama büyük bir yoğunluk yoktu.

Meclis koltuğunda adaylık enflasyonu

Edinilen bilgilere göre AK Parti'de başvuru ücretleri yüzde 233 arttı.

2018'de erkek adayların 6 bin lira olan başvuru ücreti 20 bin lira oldu.

Kadın ve gençlerin 2018'de ödediği 3 bin lira da aynı oranda artırılarak 10 bin liraya yükseltildi.

CHP'de başvuru ücretleri yüzde 200 arttı. 2018'de erkek adaylar için 10 bin lira, kadın ve gençler için 5 bin lira ücret belirlenmişti.

Başvuru ücretine harici 3 bin lira dosya masrafı ekleyen CHP, 2023'te erkek adaylar için 30 bin, kadın ve engelliler için 15 bin lira olarak belirledi.

Depremden etkilenen Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Osmaniye ve Gaziantep'ten başvuru yapacak adaylardan yalnızca 3 bin lira dosya ücreti alındı.

Yeşiller Sol Parti olarak seçime girmeyi planlayan HDP 15 bin lira, İYİ Parti 7 bin 500 lira başvuru ücreti alırken, MHP'de bu rakam 3 bin lirada kaldı.

AK Parti 108 milyon lira civarında başvurulardan gelir elde ederken, CHP 100 milyon lira dolaylarındaki tutarı kasasına koymuş oldu.

HDP 41,7 milyon lira, İYİ Parti 25,3 milyon lira ve MHP 5 milyon 682 bin lira gelir elde etti.

AK Parti'de düşüş, CHP'de iki katı oranında artış

Adaylık başvurularının tamamlanmasının ardından rakamlar da yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı.

AK Parti bir önceki döneme göre bin 304 daha az başvuru aldı. 2018'de 7 bin 329 alan iktidar partisine 2023'te 6 bin 25 başvuru yapıldı.

CHP'de başvurular bir önceki döneme göre yüzde 127 artış gösterdi. 2018'de bin 529 başvuru alan parti, 14 Mayıs seçimleri için 3 bin 478 başvuru aldı.

2018 seçimleri için HDP bin 500, İYİ Parti 2 bin 800 ve MHP bin 815 adaylık başvurusu almıştı. 2023'te MHP bin 894 başvuru ile çok bir değişiklik göstermezken, Yeşiller Sol Parti olarak seçime girmeyi planlayan HDP 2 bin 783, İYİ Parti ise 3 bin 379 başvuru aldı.

İlk defa milletvekili aday adayı olduğunu belirten Solak, "Tarım ve hayvancılıkla uğraşıyorum. Rahmetli babam zamanında parti yönetimlerinde yer aldığından dolayı başvuruyorum. Bazı genç arkadaşlar da 'aday ol' dediler.  Servis işleri, hayvancılık işleri insanları dar boğaza götürdü. Zor şartlar altındayız. Bir de üstüne deprem olunca…" dedi.

Milletvekili olmanın avantajlarına dair soruyu "Vekil olmanın avantajlarını biliyorum ama biz halkın içinden gelen insanlarız. Tepeden gelenler gibi değiliz. Yine öyle olacağız, değişmeyeceğiz" diye yanıtladı Solak.

"Milletvekilliği kariyer yeri değil, kariyerin yok olacağı bir yer"

Bir eğitim sendikası kurucusu olan Mehmet Yıldız, Bursa'dan başvuran bir milletvekili aday adayı.

Milletvekilliğinin kariyer yeri olmadığını belirten Yıldız, "Milletvekilliği aksine kariyerin yok olacağı bir yer. Eğitim sektöründeki yanlışlıkları en azından meclis çatısı altında dile getirebilmek ve çözüme katkı sağlayabilmek için aday adayı oldum. Büyük bir başvuru yoğunluğu var. Katılımcı demokrasiye inanan insanların, değişimde katkı sağlamak isteyenlerin başvuru yapması sevindirici bir şey" ifadelerini kullandı.

Mehmet Yıldız - Aday Adayı

"Şahsi motivasyonum değişime katkı sağlayabilmek ve bunun bir parçası olabilmek" diyen Yıldız, şunları söyledi:

Eğitim politikalarındaki yanlışları parlamento çatısı altında düzeltme motivasyonuyla başvurdum. 35 yıldan beri eğitim sektöründeyim. Birçok sivil toplum kuruluşlarında, eğitim kurumlarında ve örgütlerinde yer aldım. Eğitim politikalarındaki yanlışlar, mesleki eğitimdeki hatalar, dünyadaki değişim sürecine ayak uyduramamak… Kendi örgütüm, yereldeki sivil toplum örgütleri, mecliste bunları dile getirmek üzere beni motive ettiler."

Solak ve Yıldız'ın aday adayı olma motivasyonları farklı. Solak gibi ilk defa aday adayı olanlar olduğu gibi yıllardır "ceylan derili koltuklarda" oturan çok sayıda kişi de tekrar aday adayı oldu.

Sadece Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde temsil edilen partilere değil, TBMM dışında olan siyasi partilere de ilgi var.

Buna yoğun ilgi gösterilmesinin elbette farklı sebepleri bulunuyor. Herkes "millete hizmet için kolları sıvadığını" iddia ediyor. Ancak milletin sorunlarını ne kadar çözdükleri bugüne kadar hep tartışma konusu oldu.

"Dört Y sarmalı: Yoksulluk, yolsuzluk, yozlaşma ve yasaklar"

Konuyu Independent Türkçe'ye değerlendiren Siyaset bilimci Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu, ülkede siyasi bir yozlaşmanın yaşandığını ifade etti.

Bu durumun milletvekilli aday adaylığı başvurularına da yansıdığını savunan Kalaycıoğlu, "Türkiye 'dört Y' (yoksulluk, yolsuzluk, yozlaşma ve yasaklar) sarmalıyla karşı karşıya. Bu sarmalın ürettiği sorunlardan uzaklaşma olasılığı ortaya çıktı. Bir değişim beklentisi var. Bu görüntü insanları milletvekilli adaylığına doğruna yöneltmiş gözüküyor" diye konuştu.

Ekonomik krizin yarattığı baskının artmasında bu durumun büyük payı olduğunu vurgulayan Kalaycıoğlu, şöyle devam etti:

"Yoksullaşma son yıllardaki enflasyonist baskıyla büsbütün arttı. Enflasyon zaten yoksuldan alınan son derece adaletsiz bir vergi. Bununla yoksul daha yoksul hale getirildi. Orta kesim daha yoksul hale geldi. İktidarın etrafındaki küçük bir zümre acayip zenginleşti. Müthiş bir gelir dağılım bozukluğu oldu. Bu, seçmen tarafından dikkate alınamayacak gibi değil artık. Seçmen bu rejimin üretmiş olduğu hükümet biçiminin işe yaramadığını farkına varmış vaziyette. O yüzden bir değişiklik peşindeler. Bu değişiklik talebi de milletvekili başvurularında kendisini göstermiş durumda."